Op 10 februari 2016 adviseerde een commissie aan de minister van Cultuur om Behoud de Begeerte voortaan geen subsidie meer te geven. Dit advies stootte op veel onbegrip en veroorzaakte in de literaire wereld een storm van protest. Hierbij vindt u de reacties van tientallen schrijvers. In De Standaard van 27 februari 2017 verscheen een opiniestuk, geschreven en ondertekend door alle schrijvers van Saint Amour 2015 en 2016. Op 13 mei schreef Dimitri Verhulst een open brief naar minister Gatz, die onder de titel 'Geletterde Wensen' in De Morgen werd gepubliceerd. 'Geletterde Wensen' werd ondertekend door bijna tweehonderd schrijvers, uitgevers, boekhandelaren, collega's en personaliteiten uit de kunst- en cultuurwereld.  'We kunnen trots zijn', schreef Verhulst, op ons bier, onze frieten, ons wereldrecord gsm-werpen zo u wil (110 meter, met een Samsung, door Dries Feremans), maar zeer zeker ook op onze literaire avonden, waarvan alle terzake doende lijnen door Behoud de Begeerte zijn uitgezet'.  Op 30 juni 2016 maakte minister van Cultuur Sven Gatz bekend dat de Vlaamse Regering blijft investeren in de werking van Behoud de Begeerte, maar de middelen niet verhoogt. Hij motiveerde zijn beslissing als volgt:  'Behoud de Begeerte heeft grote merites en mag beschouwd worden als de grootste speler betreffende literair-theatrale voorstellingen. Behoud de Begeerte heeft een groot draagvlak in Vlaanderen, een sterk persbeleid en grote visibiliteit in de landelijke media'.
Hieronder vindt u alle brieven en reacties.

Geachte Minister Gatz,
Niet iedereen kan tevreden worden gesteld, en uiteraard mag iedere minister van Cultuur gemor verwachten wanneer de zakelijke en artistieke adviezen worden bekendgemaakt. De koek is klein, cultuur lijkt niet de prioriteit van de Vlaamse overheid en sommigen hebben dus op hun kin te kloppen, dat is de spijtige realiteit. Behoud de Begeerte, niet alleen door uw commissieleden steevast een unieke en belangrijke speler in het veld genoemd, hoort zot genoeg bij die kinnenkloppers. Het kreeg een ‘voldoende’ op het rapport en kwam in ‘categorie 9’ terecht, terwijl er maar centen zijn tot en met ‘categorie 7’. Zonde.
Ik ben het volkomen eens met de commissieleden die de kwaliteit van de literaire avonden roemen. Die kwaliteit piekt inderdaad zeer hoog, en maakt dat auteurs uit binnen- en buitenland met plezier hun schrijfhonk verlaten om op de podia van BdB de woorden uit hun boeken te laten treden. Het is evenwel zeer pijnlijk voor al deze auteurs om vandaag in de adviezen te lezen dat uw commissie het moeilijk heeft met de ‘royale omkadering’ van de auteurs. Het klopt, BdB omkadert de auteurs zowel financieel als logistiek zonder meer correct, ik begrijp niet wat daarover te teuten valt. De insinuatie dat schrijvers mortelvette klodders boter bij de vis vangen tijdens een tournee van Saint Amour is bijna vernederend voor ons. Kennelijk moeten schrijvers nog altijd gewoon tevreden zijn dát ze worden gevraagd, gratis reclame voor hun werk nietwaar, en hebben ze dankbaar te knielen wanneer ze worden uitbetaald met bierbonnen en een droge saucijs. Het is niet omdat uitmelkerij van schrijvers helaas de norm is, dat het uitbetalen van een eerlijke vergoeding in vraag gesteld dient te worden. 
De verleiding zal groot zijn te denken dat ik hier voornamelijk het eigen spaarvarken knuffel (het zou me toegestaan zijn, de prijs van een boek is in bijna geen twintig jaar meer gewijzigd, onze inkomens kunnen stilaan worden tentoongesteld in Bokrijk), maar ik heb ook mijn bedenkingen bij de kritiek dat BdB opportuniteiten zou laten liggen om aan publieksdifferentiatie te doen. Oink? De toeschouwers zijn voornamelijk blank, geschoold en goed bij kas, aldus de commissie. Krijgen de operahuizen deze opmerking ook op hun boterham? Het lijkt mij sterk dat hier een maatschappelijk probleem in de schoenen van alleen BdB wordt geschoven. Wellicht en uiteraard is er op het vlak van publieksdifferentiatie dringend en dwingend werk aan de winkel, maar dat geldt voor zowel quasi de hele sector als voor de overheid zelf. 
Daarnaast heeft BdB al langer dan gisteren de klokken aan het lijf om thema’s als armoede, oorlog, emancipatie, vluchtelingen, noem maar op, naar de theaterzalen te brengen. Een kleurenblinde die zal zeggen dat inhoudelijk uitsluitend de waspoederwitte, welstellende mens aan z’n trekken kwam. Ik zal zelfs meer zeggen, BdB is misschien wel het grootste leesbevorderend project van Vlaanderen en zal met z’n plannen voor ‘De kleine lettertjes’ (een soort Geletterde Mensen voor kinderen) jongeren aanspreken die anders maar uiterst moeizaam met literatuur in aanraking zouden komen, of die afhaken omdat de muffigheid waarmee het boek zo vaak wordt bejegend hen tegenstaat. Een overheid zou blij moeten zijn met zo’n organisatie, het ontlast haar zelfs deels van haar taken. Een dankuwelletje kan daar wel. Maar BdB mag integendeel die plannen nu opbergen want: ‘er zijn vragen bij de artistieke noodzaak van de uitbreiding van het concept’.   
In de adviezen wordt BdB tevens uitdrukkelijk verweten niet in te zetten op ‘nieuw en anders’. Dat klopt niet, om te beginnen. Op het letterlijke vlak: BdB nodigt steevast debuterende, jonge schrijvers uit. En op het vormelijke vlak: indien u terug kon gaan in de tijd, dan zou u merken dat er wel degelijk een evolutie is in het brengen van literatuur op de bühne. Subtiel, en daarom ook zo goed. En enkel indien nodig. Want waarom zou er ook op elke kar van iedere allernieuwste hippigheid moeten worden gesprongen? De core business van BdB is en blijft tot nader order nog altijd literatuur, en goede literatuur hoeft zich niet te draperen met toevallige podiumtendenzen om zich interessant voor te doen. Het is geen wasverzachter die zich met de leugen ‘nieuwe formule’ in de kijker wenst te wringen. 
Wat goed is dient niet overboord te worden gegooid omdat de mode iets anders voorschrijft. Net dat somtijds koppige vasthouden aan kwaliteit maakt dat BdB de norm is in dit vakgebied. Ik kom wel eens op literaire festivals in het buitenland, hoor ook enthousiaste buitenlandse collega’s op de planken bij BdB hier bij ons, en ik kan u zeggen, wars van chauvinisme: Behoud de Begeerte is wereldtop. Te imiteren, maar niet te evenaren. 
We kunnen trots zijn op ons bier, onze frieten, ons wereldrecord gsm-werpen zo u wil (110 meter, met een Samsung, door Dries Feremans), maar zeer zeker ook op onze literaire avonden, waarvan alle terzake doende lijnen door Behoud de Begeerte zijn uitgezet. Vlaanderen wil die kwaliteit niet verliezen, geloof me. De lezers niet, de schrijvers niet, en zij die morgen zullen lezen en schrijven ook niet. 
Met vriendelijke groet, 
Dimitri Verhulst

Ooit waren literaire optredens stijf en vervelend. Een lezer, een katheder, glaasje water, fel licht. Geprezen zij het publiek dat in dergelijke onbarmhartige omstandigheden toch voor de literatuur een zaal opzocht. Veel is inmiddels veranderd. En veel is daarin te danken aan Behoud de Begeerte, de organisatie die sinds de jaren tachtig in de lage landen literatuur begon te brengen als theater: warmbloedig en betoverend. Inhoud die tot zijn recht kwam door vorm. Een ontwikkeling van onschatbare waarde.
Dat is geen objectieve uitspraak, vanzelf. En wie zoals wij in het van overheidswege subsidiëren van de kunsten gelooft, beseft dat er regels en commissies moeten bestaan voor toetsing en verantwoording van verleende gelden. Geld is immer schaars en de beoordeling van projecten kan uitmonden in het spreekwoordelijke vergelijken van appelen en peren – c’est la vie. Het recente negatieve preadvies jegens Behoud de Begeerte wekt, zacht uitgedrukt, echter een nare smaak op. Dit advies lijkt namelijk op misverstanden te berusten.
Eerst de kwestie van vernieuwing, want de commissie die Behoud de Begeerte de wacht dreigt aan te zeggen grijpt naar die term om op een dreigende stilstand bij Behoud de Begeerte te wijzen.
Literatuur evolueert voor zover haar beoefenaars evolueren: de schrijvers dus. Hoe vernieuwend en hedendaags een organisatie het 'genre' literatuur ook probeert tegemoet te treden, zonder besef van intrinsieke waarde zal niemand literatuur naar een theater kunnen vertalen. Wie in de literatuur moed en transformatie zoekt, zal toch eerst naar het literaire werk zelf moeten kijken. Voor literatuur op het podium geldt: zonder inhoud geen vorm.
Zonder Behoud de Begeerte, zonder een van haar mooiste programma’s, Saint Amour, hadden wij als auteurs nooit het niveau van voorlezer, van ordinaire buikspreekpop van ons eigen werk ontstegen. De mogelijke synthese tussen literatuur en podium hadden we nooit bevraagd, wanneer we niet zelf onderdeel waren geworden van een creatieve omgeving die die verbinding tot werkelijke inzet maakt. Behoud de Begeerte bleek te begrijpen wat wij als schrijvers zelf niet hadden durven vermoeden: dat het juiste woord op de juiste manier in een juiste zaal uitmaakt, een literaire bron kan transformeren tot een vat vol nieuwe betekenissen.
Meer dan dertig jaar ervaring heeft Behoud de Begeerte gesterkt om verwezenlijkte vermoedens hartstochtelijk te continueren. De literair auteur als artiest, het zal wel altijd een revolutionair idee zijn. Maar Behoud de Begeerte durft dat revolutionaire idee te blijven vasthouden – omwille van de literatuur en de mogelijkheden die ze ook buiten het papier heeft en, dezer dagen, steeds vaker moet hebben wil ze haar eg tot een steeds veeleisender publiek blijven vinden.
Wiens brood men eet, diens woord men spreekt. Toch spreken wij nu vrijuit, omdat de finale beloning van Saint Amour niet op onze bankrekeningen is beland, maar in ons hart. Om deel uit te maken van een dergelijk ongekend zorgvuldig artistiek en aantrekkelijk vormgegeven programma is maar weinig auteurs gegeven. Hoe vaak wordt er wel niet geklaagd over het gebrek aan inhoud, over de behoefte om naar bedenkelijke niveaus af te dalen voor publiek? Nergens hebben wij grotere en hongerigere menigtes bejegend dan tijdens onze tournees met een sterk inhoudelijk gestuurd Saint Amour.
Graag brengen wij ook de broeder- en zusterschappen ter sprake die in de coulissen zijn ontstaan. Belangrijke vriendschappen zijn gesmeed, nieuwe artistieke netwerken geboren. Behoud de Begeerte heeft al onze ideeën over hardop geuite literatuur opengebroken.
Kunst heeft haar herauten nodig, haar wegbereiders, haar duiders en kompanen. Bij Behoud de Begeerte doen de schrijver en diens werk ertoe en daarbij wordt ook nog eens het publiek op de hoogste stoel gehesen. Wie anders dan Behoud de Begeerte laat vers gedebuteerde dichters voor grote, volle zalen hun stem vinden, wie anders laat gevestigde auteurs het eigen oeuvre opnieuw ontdekken? Het publiek voor literatuur wil de intimiteit tussen een schrijver en diens werk ervaren, de verrassing of ontroering die kan ontstaan doordat een auteur als enige de sleutels tot zijn woorden heeft. Daarvoor moet de schrijver op het podium zoveel mogelijk zichzelf worden en het publiek zoveel mogelijk in zijn waarde worden gelaten. Saint Amour is het jaarlijks terugkerende bewijs dat bezielde literatuur een vanzelfsprekende plaats kan innemen in het theater.
Mochten ambtelijke misverstanden uiteindelijk gaan winnen, dan raden wij u aan vanavond naar de Bourla in Antwerpen af te reizen voor wellicht de laatste Saint Amour. U zult iets werkelijks unieks zien.
Stella Bergsma, Merijn de Boer, Charlotte Van den Broeck, Ellen Deckwitz, Pedro Elias, Andy Fierens, Mirjam van Hengel, Stefan Hertmans, Ingmar Heytze, Maarten Inghels, Jamal Ouariachi, Gustaaf Peek, Marieke Rijneveld, Alexandr Skorobogatov, Lize Spit, Maud Vanhauwaert (schrijvers Saint Amour 2015 en 2016)

In vergelijking met Nederland is Behoud de Begeerte bijzonder, want ook voor en na het optreden geeft ze de auteur rust, tijd om na te denken en verrast kunnen worden. Deze organisatie is een van de weinigen die waarderen wat auteurs op het podium doen naar waarde. Behoud de Begeerte heeft een hoogtepunt bereikt en nu wordt gezegd: Ja, je hebt het goed gedaan, je bent hoog, maar nu mag je niet meer. Dat vind ik vreemd.
Je zou denken dat de commissie BdB geld zou weigeren omdat het beneden in de kelder zit en het niet goed doet, in plaats van boven op de zolder. BdB geeft mijns inziens de literaire wereld een waardevol podium.
De jaren dat ik bij hen optrad, heb ik nooit een lege zaal gezien. Daarover zou de commissie moeten nadenken. BdB brengt literatuur naar de mensen. Altijd met een actueel thema dat belangrijk is voor de maatschappij. Wat zou het jammer zijn als BdB opeens verdwijnt met al die ervaringen en de goede neus voor de goede literatuur, die niet alleen gelezen, maar ook gezien en gehoord moet worden. Bdb moet blijven, niet opdat de auteurs naar chique hotels of restaurants kunnen gaan, maar zodat de bevolking naar goede literatuur kan luisteren. Dat is waar het om zou moeten gaan.
Rodaan Al Galidi

We proberen het leven voortdurend gemakkelijker te maken. We denken: technologie doet het wel even voor ons. Blijkt dat het leven gewoon meer knopjes en lichtjes krijgt, maar helemaal niet gemakkelijker wordt. We lopen onze stress en onze angsten achterna, hollen maar op en af. En waarom? Goh ja. Weet niemand, toch? Hetgeen van waarde is vandaag, is dan ook lo-fi, in een zin uit te leggen en enkel te beleven door je ademende, levende lichaam in beweging te zetten en ergens plaats te nemen om samen te zijn met anderen. Of, concreet voorbeeld: met de gegevens “microfoon", "niet al te hoog podium”, “tekst op papier” en “stoelen” een avond mee te maken zoals ze zo goed als exclusief door BdB worden geïnstalleerd.
Paul Baeten Gronda

Natuurlijk dient Behoud de Begeerte ten volle gesubsidieerd te blijven, en niet te worden beknot op grond van bestrijdbare zaken buiten haar doelstellingen. Behoud de Begeerte is gebleken een uniek instituut te zijn ten dienste van meerdere kunstvormen, inzonderheid de literatuur, voor grote aantallen enthousiast publiek. Dat Behoud de Begeerte de benaderde schrijvers en andere kunstenaars met egards tegemoet treedt, naar behoren honoreert en instaat voor hun welbevinden gedurende de periode van hun optreden, getuigt van gepaste hoffelijkheid en respect. Voortgezette subsidie voor Behoud de Begeerte is voortgezet mecenaat van staatswege, dat door Behoud de Begeerte altijd voortreffelijk en verantwoord wordt beheerd en besteed.
Jeroen Brouwers

In mijn jonge jaren woonden schrijvers en dichters ver van mijn bed. Ze huisden als foto´s in handboeken of als bestofte, groengipsen koppen op bibliotheekkasten. Het legendarische "Poëzie in het Paleis" bewees in ´66 dat het èchte mensen waren, en wakkerde daardoor de belangstelling voor de letteren in hoge mate aan. BdB heeft daar eertijds op ingepikt, met veel succes overigens. In de loop der jaren heeft het daarvoor een apart soort podiumactiviteit gecreëerd: de literaire avond, en een nieuwsoortig publiek! Anderzijds geeft het aan de jongste generaties meteen de kans om te tonen wat zij in hun mars hebben, zodat gauw blijkt of ze erkenning verdienen of niet. In het laatste geval bespaart dat heel veel frustraties. Wie ooit door BdB werd uitgenodigd weet dat hij als auteur met respect wordt behandeld, en zulks op elk vlak. Dat is ooit anders geweest. De vorige generaties kunnen daar van meespreken. Omkleden in een bezemkast, een kop lauwe koffie, en een klankinstallatie die altijd kapot was. Dat niet elk jaar geniale talenten kunnen worden opgevoerd, en niet elke activiteit van BdB de krantenkoppen haalt, mag niet leiden tot het rigoureuze afschaffen ervan. Zo gaat het er in de sportwereld ook niet aan toe. Het opnieuw aanwakkeren van de belangstelling voor de letteren zou wel eens veel meer kunnen kosten dan de subsidiëring van een bestaande organisatie die daarin een hoge graad van specialisatie heeft bereikt. Kortom: het "in vraag stellen van de vijfjarige ondersteuning" hoeft niet per se te leiden tot het "geen subsidie" - advies.
Walter van den Broeck

‘Don’t mend it when it ain’t broken.’ De formule van BdB staat als een huis, en in tegenstelling tot wat de commissie beweert, ondergaan de voorstellingen van BdB wel degelijk evoluties, veranderingen, en diversiteit. Er zijn tournees met gevestigde waarden, met nieuwe talenten, met een combinatie van de twee, er zijn solotournees, er zijn toegankelijke en meer elitair gerichte voorstellingen. De combinatie tekst/muziek kan nooit stuk, zeker als er op allebei de gebieden door BdB wordt gezorgd voor pure kwaliteit. Het is niet omdat BdB al heel lang bezig is met literatuur, in combinatie met andere kunstvormen, op de planken te brengen, dat het afgezaagd of gedateerd zou zijn. Beweren dat BdB achterhaald is, is hetzelfde als zeggen dat rockmuziek, schilderkunst, of fotografie achterhaald zijn. Ik gebruik bewust woorden als evolutie, diversiteit, kwaliteit, literatuur, tekst, muziek. BdB staat er garant voor dat dit geen loze begrippen zijn, en blijft een podium bieden waarop, met de vinger aan de pols, unieke shows worden gepresenteeerd. BdB moet z’n werk kunnen verderzetten, of de cultuur zet een stap achteruit.
Herman Brusselmans

Twee keer heb ik meegedaan aan de theatervoorstelling van Behoud de Begeerte, in 2011 in Nederland, in 2012 in Vlaanderen, en beide keren stond ik versteld van de professionaliteit van het product. Niet alleen was het gezelschap schrijvers dat zich committeerde aan dik twee weken toeren wat mij betreft uniek en ijzersterk, met een line up om je vingers bij af te likken (incluis internationale toppers als David Vann en David Mitchell), ook waren de reacties uit de volle theaterzalen erg enthousiast, zoals je kon merken tijdens de signeersessies achteraf. De genoemde omkadering was prima, maar ook niet meer dan nodig, want het deelnemen aan rondreizend circus als Behoud de Begeerte is een inspannende bezigheid. Het honorarium was voldoende. Maar ik nam zeker geen deel vanwege de betaling - elders valt meer geld te verdienen. Mijn reden om mee te doen waren enkel omdat de sfeer binnen het gezelschap inspirerend was, het geleverde product sterk, en het enthousiasme van Coorevits en zijn mensen voor de literatuur onbegrensd is. Daarbij heb ik er ontzettend veel van geleerd: een schrijver die mee is geweest met BdB is voor het leven gepokt en gemazeld. Een show als die van BdB is in de letterenwereld in Nederland onvertoond. Ik ken geen festival of theater waar schrijvers en hun werk zo goed en professioneel over het voetlicht worden gebracht. Het is doodzonde en een verlies wanneer BdB zou verdwijnen.
Peter Buwalda

Ik ben jarenlang op pad geweest met Saint Amour. Fantastische tijden. Zonder Saint Amour was ik een slechtere dichter geweest.
Remco Campert

Natuurlijk is deze beslissing van de 'commissie' totaal onaanvaardbaar en een blijk te meer dat in Vlaanderen kwaliteit meer dan ooit als een daad van verzet overkomt. Al heb ik er zelden aan deel genomen omdat ik in het buitenland leefde, BdB is voor mij altijd een voorbeeld geweest van organisatie, inzet, verbeelding en correctheid. Zeldzame eigenschappen, en dit niet alleen in de culturele sector. Maar blijkbaar niet de eigenschappen waar de leden van de zoveelste 'commissie' naartoe streven. Als ik het goed begrepen heb, is niet alleen BdB het slachtoffer van deze - laat ons beleefd blijven - kortzichtigheid. Maar dit mag geen troost wezen. Helaas is dit niet nieuw. Voor zover ik mij herinner hebben 'commissies' door de jaren heen altijd onbegrijpelijke uitspaken gemaakt. Een van de redenen waarom ik met filmen gestopt ben. Maar dat had natuurlijk weinig impact vergeleken met wat er nu weer gebeurt. DE VERDWIJNING VAN BEHOUD DE BEGEERTE ZOU BIJNA ALS SYMBOOL KUNNEN FUNGEREN VOOR DE VERDWIJNING VAN DE CULTUUR IN ONS LAND TOUT COURT. Wat ik voorstel is dat voor één keer zij die het doen, zij die weten waarover zij spreken, ik bedoel de kunstenaars, de schrijvers, de ACTIEVE mensen in de culturele sector een advies uitbrengen over de onbekende, anonieme, MEESTAL POLITIEK BENOEMDE leden van de diverse commissies, met als resultaat: geen geld meer voor deze dames en heren tot ze weer blijk geven van een vleugje kennis van zaken, goede smaak, durf en verbeelding.
Wat zeg je tegen een kind aan wie je vraagt wat hij later wil doen en dat antwoordt: 'Ik wil lid worden van een commissie om te kunnen zeggen wie wat wanneer moet doen en hoe? Niets.
Patrick Conrad

Ik hoorde inderdaad over het negatieve advies, dat natuurlijk absurd is. Als ik hun bezwaren lees, komt bij mij de nare herinnering uit het laatste jaar van mijn studies naar boven, toen allerlei pedagogen mij 'het grote nieuwe onderwijs' gingen uitleggen. Ik snap niet zo goed wat ze dan wél verwachten van een literaire avond of organisatie. Ongetwijfeld allerlei 'cross-over'-toestanden en andere vaagheden waarvan niemand eigenlijk weet wat het betekent. Ook vind ik dat gehamer op zelfbevraging nogal vreemd. Wat is in godsnaam een zelfkritische literaire voorstelling? Een avond waarop we de literatuur afbreken misschien? Wat is er tegen succesformules? En wat zijn dan die zogenaamde 'nieuwe vormen' waarin alles gegoten zou moeten worden? Behalve leesclubs heb ik over het hele landschap bekeken niets nieuws gezien de afgelopen jaren, bij niemand. Wie doet het dan zogezegd wél goed en vernieuwend en zelfkritisch? Ik vind geen antwoorden in hun tekst...
Het zou doodzonde zijn als Behoud de Begeerte verdwijnt, omdat zij altijd de schrijver centraal stelt en een paar klassiekers zoals Saint Amour heeft gecreëerd die niet meer weg te denken zijn. Als 'zelfkritiek' en 'vernieuwing' betekent dat monumenten en tradities moeten worden afgebroken, dan houdt het voor mij op. Meer kan ik er niet over zeggen.
Yannick Dangre

Het zou wel erg dom zijn om de vakkennis, de bezieling én het geheugen van Behoud de Begeerte weg te gooien. Dat zou manifest een verschraling van het aanbod zijn. Vooral dan voor het noodzakelijke hart van het publiek: het zogenoemde 'brede lezerspubliek'.
Bernard Dewulf

In het zich naar binnenkerend, angstig Europa drijven ook Vlaanderen en Nederland uit elkaar: we kijken nauwelijks nog naar elkaars televisieprogramma´s en lezen elkaar steeds minder.
Hoe ontmoeten Nederlandse schrijvers nog hun schaarse Belgische lezers? Behoud de Begeerte biedt redding! Behoud de Begeerte slaat voor mij een brug en biedt mij een paspoort tot publiek en lezers. En - o schande - soms ook een pintje ja! En Belgische gastvrijheid. Of is het zo dat de Noord-Nederlandse zurigheid ook onze zuiderburen begint te affecteren? Kom op Vlaanderen vier de letteren en behoudt uw Behoud de Begeerte!
Adriaan van Dis

Ik ben een van die weinigen voor wie BdB in zijn meer dan dertigjarige bestaan nooit van enige pecuniaire of artistieke betekenis is geweest. Mijn oordeel is dus niet met handen en voeten gebonden aan de organiserende weldoener. De toeschouwer die ik al die tijd wel was, weet dat dit huis literatuur van meet af aan en tot vandaag de plaats op een podium gaf en geeft die het broodnodig verdient. Coorevits' handelsmerk: tijdloos en intelligent vermaak.
Pat Donnez

Het nieuws dat Behoud de Begeerte negatief advies kreeg vanwege de subsidiecommissie vind ik eerlijk gezegd nogal verbijsterend. Het lijkt wel alsof je voor het wereldkampioenschap wielrennen de beste renner thuislaat. Ik vind het ook rare argumenten, die, als je er even over nadenkt, geen hout snijden. Vooral het argument van de vernieuwing dat telkens weer herhaald wordt. De hoofdkwaliteit van Behoud de Begeerte, waarvan ik als auteur meermaals heb mogen genieten en die mij wellicht de mooiste avond in mijn carrière heeft bezorgd (Ducal 60 in Leuven, 2012), is professionalisme. Dat houdt veel in wat voor een optredende artiest van groot belang is: zekerheid van voldoende promotie, zekerheid van een vlekkeloze techniek, zekerheid kortom dat je in de ideale omstandigheden je werk voor het voetlicht kunt brengen. Die kwaliteiten heeft Behoud de Begeerte nu in grotere mate dan 32 jaar geleden, uiteraard, gezien een ervaring van 32 jaar. Ik ben absoluut niet vies van een minder professionele en zelfs ronduit amateuristische context om mijn poëzie te brengen, maar hoe aangenaam en moedgevend vele van die gelegenheden ook zijn, het blijft voor een artiest belangrijk af en toe in ideale omstandigheden te kunnen naar voren treden. Ga je dat heel concreet, zichtbaar, aantoonbaar professionalisme nu weggooien voor zo´n vaag en alles-en-niks-zeggend begrip als vernieuwing?
Bovendien zou men ook best eens de bezoekers van Behoud de Begeerte-evenementen ondervragen. Ik weet alvast dat Ducal 60 in Leuven niet alleen memorabel was voor mij. In het publiek zaten heel wat mensen die nog nooit een poëzieavond hadden meegemaakt en voor wie de avond een openbaring was, een deur die openging. Voor hen was die avond alvast heel erg 'vernieuwend'. Ruimer gesteld: het lijkt nu wel alsof de organisatie die met veel risico, veel doorzettingsvermogen en vooral veel liefde voor de literatuur eigenlijk op haar eentje 'de literaire theatervoorstelling' heeft uitgevonden en daarmee een ontzaglijke dienst heeft bewezen aan die literatuur inzake podiummogelijkheid, promotie en werving van publiek, nu voor bewezen diensten een schop onder haar kont krijgt. Wat zouden al die tevreden bezoekers en artiesten daarvan denken? Vandaag zijn er, in tegenstelling tot 32 jaar geleden, wel meer organisaties die dezelfde richting uitgaan. Goed voor de literatuur natuurlijk, maar hoe schatplichtig zijn die initiatieven aan 32 jaar Behoud de Begeerte?
Ook het argument van overdreven omkadering en vergoeding van de artiest vind ik een gezocht argument. Het is inzoomen op een detail terwijl alleen de eindrekening telt. En dus is de vraag niet: krijgt de artiest te lekker eten en te veel poen, maar wel is het beschikbare geld zo efficiënt mogelijk ingezet ten voordele van én artiest én publiek. Men kan zich overigens afvragen of Behoud de Begeerte, in tegenstelling tot de besparingsijverige overheid, niet gewoon doet wat fatsoenlijk is: de artiest behandelen zoals hij het verdient.
In 2014 heb ik, als Dichter des Vaderlands, Luc Coorevits in Gent bij gelegenheid van 30 jaar Behoud de Begeerte symbolisch benoemd tot 'Literair Ondernemer van het vaderland' als blijk van waardering voor zijn jarenlange inzet om de literatuur een podium te geven. Misschien moet de subsidiecommissie zich eens afvragen wat mij daartoe bewoog.
Charles Ducal

Wat een narigheid. Nu begint bij jullie dezelfde machteloosmakende ellende als bij ons. Ik vind dat BdB op unieke wijze literaire teksten aan het publiek laat horen en zien. ‘Vernieuwing’ toont zich in de keuze van de teksten en de verbinding met andere kunstvormen, niet in onevenredige en modieuze toename van het theatrale aspect. Het respect voor de tekst wordt weerspiegeld in de omgang met de auteurs: goede verzorging compenseert de matige honorering. BdB is de enige organisatie die beseft dat de schrijvers ook iets moeten eten voor de voorstelling.
Anna Enquist

De argumentatie van de Commissie Podiumkunsten met betrekking tot Behoud de Begeerte vind ik met alle respect totaal van de pot gerukt. En dat eeuwige gekwaak dat iets vernieuwing ontbeert is nog het meest versletene van alle clichés, dus zelf allerminst vernieuwend en een staaltje van intellectuele bloedarmoede bij gebrek aan valabele argumenten. Zijn - om op mijn terrein te blijven - pakweg Menno Wigman, Ilja Leonard Pfeijffer en Hester Knibbe vernieuwers? Nee, en toch behoren zij volgens mij tot de beste Nederlandse dichters van het ogenblik. Was Bach een vernieuwer? Welnee, in zijn tijd werd hij door sommigen zelfs ouderwets gevonden. Stockhausen, Schönberg en Webern waren dit in de twintigste eeuw wel. Maakt dit hen beter dan Bach? Ik denk het niet. Het maakt hen anders. Is vernieuwing dan zo’n zwaar argument? Daar moeten, voor wie de kunstgeschiedenis overschouwt, toch bepaalde vraagtekens bij geplaatst worden. Bovendien houdt Behoud de Begeerte in zijn selectie van schrijvers voor Saint Amour en andere literaire producties meer dan voldoende rekening met de jongste generatie en al haar hedendaagse karakteristieken. Men neme dit maar aan van iemand als ik die zelf al enigszins tot de generatie van het Oud Zot behoort en een en ander met een zekere distantie kan bekijken. Waar het om draait is dat de commissie vals klinkt wanneer zij zich verschuilt achter het argument dat de subsidiëring van Coorevits cum suis ten koste gaat van schrijvers die financieel fragieler zijn. Ik geloof dit nooit. Ik twijfel aan de couveusepretenties en het altruïsme dat de Commissie beweert na te streven. Iedereen moet strijden om zijn plaats te veroveren: het is een darwinistische waarheid. Ook Behoud de Begeerte heeft dit moeten doen. Er is een verschil tussen steun en betutteling. Wie geen geen bergen leert te overwinnen, struikelt vroeg of laat over een kiezelsteen.
Vandaar mijn leuze. Behoud de Begeerte, behoud en volhard! Vooral in een tijd waarin behouden vanwege de dwingelandij van snel verslensende modes misschien wel de enige valabele vorm van progressiviteit en vernieuwing is. Een tijd ook waarin men er in Vlaanderen alles aan doet om te verbergen dat men cultuur als een 'quantité négligeable' ziet.
Luuk Gruwez

Het verbijstert mij dat het Behoud de Begeerte wordt verweten kunstenaars te royaal te behandelen en te belonen. Schrijvers van nu dealen met allerhande uitdagingen als het gaat om het verwerven van voldoende inkomsten, onder meer door teruglopende schrijversbeurzen en het feit dat de verkoop van boeken onder druk staat. Dan heb ik het niet over de schrijvers van pageturners, maar over de moderne meer experimentele avant-garde, die net als alle andere podiumartiesten veel meer afhankelijk is geworden van gage van optredens om in het levensonderhoud te kunnen voorzien. De door Behoud de Begeerte uitbetaalde honoraria zijn goed, maar toch zeker niet excessief. Qua inhoudelijk concept staat Behoud de Begeerte nogal op eenzame hoogte. Luc Coorevits is een pitbull in de beste zin van het woord: hij bijt zich vast in het neerzetten van een eigenzinnige programmering, is extreem gedreven in het monteren van een lappendeken tot geheel, en biedt toeschouwers een staalkaart van de hedendaagse literatuur in Vlaanderen en Nederland. Voor het feit dat de poëzie, de meest kwetsbare vorm van literatuur in een door Netflix en PlayStation gedomineerde samenleving, een zo belangrijke rol krijgt toebedeeld in de formule, verdient de organisatie grote waardering. Ik pleit ervoor Luceberts adagium ‘alles van waarde is weerloos’ te ondergraven en met hand en tand tot de verdediging over te gaan. Leve Behoud de Begeerte!
Erik Jan Harmens

Het zou werkelijk zonde, om niet te zeggen, een schande zijn, mocht BdB geen subsidie meer krijgen. De gedachten die mij (dichter) door het hoofd schieten als reactie op de tekst van de beoordelingscommissie:
Als dichter kun je niet van je pen leven, laat staan dat je rijk wordt van dichten. De honoraria voor optredens zijn een welkome en terechte vergoeding voor je bijdrage aan het artistieke klimaat (en erfgoed) van een gemeenschap, de belastingbetaler mag daar best wat voor over hebben.
Geen enkele andere organisator slaagt erin om zo'n groot en enthousiast publiek bijeen te krijgen voor poëzie, zoals bekend niet de meest makkelijke of toegankelijke kunstvorm (maar vaak de meest duurzame). Het aantal bundels dat na de voorstelling verkocht wordt is indrukwekkend, en men moet er toch alles aan doen om poëzie tot bij de mensen te brengen!?
Je voelt je als auteur erg gewaardeerd door de omkadering van BdB. Het is ontmoedigend om een honorarium te moeten bedingen, erop te moeten wachten, er brieven voor te moeten schrijven, dat is me in de loop der jaren zo vaak overkomen. Niets van dat alles bij BdB.
De meeste dichters zijn nu eenmaal geen acteurs. Het gaat om de teksten die zij schrijven en voorlezen. Toch is geen van de voorstellingen van BdB saai te noemen, wat verwacht men eigenlijk van een optredende dichter?
Miriam Van Hee

Het is moeilijk je een literair landschap voor te stellen zonder Saint Amour. Of nou ja, misschien is het juist wel makkelijk voor te stellen: het is er kaal, vlak, en afgesneden van het verleden.
Daan Heerma van Voss

Veel heb ik niet met Behoud de Begeerte te maken gehad, maar de keren dat ik met ze werkte, of voor hen werkte, hoe dat ook te noemen, voelde ik me allerminst bevoorrecht of in de watten gelegd - het was aangenaam, professioneel geregeld en prima verzorgd, maar uiteindelijk zat ik in de nachttrein naar huis met een bescheiden honorarium op zak. Wat me schappelijk leek: zo veel werk had ik nou ook weer niet geleverd, ik had enkel iets korts voorgelezen.
In bredere zin kun je je de vraag stellen hoe zeer vernieuwing werkelijk nodig of wenselijk is: het klopt dat BdB al jaren bij Saint Amour min of meer dezelfde formule hanteert, maar dat komt voornamelijk doordat die formule werkt. Ik vind het voor BdB pleiten dat ze die formule niet krampachtig opzoeken, en zoals zo veel literaire evenementen te nadrukkelijk op zoek gaan naar vernieuwing of afwijkend gedrag. Daarnaast zoeken ze voortdurend naar nieuwe artiesten, en hebben ze bijvoorbeeld dit jaar met Saint Amour duidelijk bewezen het ook aan te durven met minder bekende namen. Dat vind ik zeer voor ze pleiten en genoeg vernieuwing.
Thomas Heerma van Voss

Schrijvers, uitgevers, lezers en minnaars van de literatuur kunnen Luc Coorevits en Behoud de Begeerte nooit dankbaar genoeg zijn voor de speelse, stijlvolle, boeiende voorstellingen die hij maakt en die terecht een groot, enthousiast publiek blijven lokken.
Kristien Hemmerechts

Behoud de Begeerte heeft generaties geïnteresseerden laten kennis maken met literatuur. Het heeft schrijvers en lezers anders, vitaler leren omgaan met literatuur, het heeft de maatschappelijke betekenis van literatuur bewezen en aan leesbevordering gedaan door decennia lang volle zalen te trekken en dat nog steeds te doen. Indien men Behoud de Begeerte niet langer ondersteunt, betekent dit een groot verlies voor lezers èn auteurs.
Stefan Hertmans

Van bij mijn debuut in 2008 al werd ik, amper 20 jaar, opgepikt door de karavaan van Behoud de Begeerte om met Koningsblauw op poëzietournee te gaan. En ook met Saint Amour valt op hoe de auteur naar zijn hoogtepunt wordt gemasseerd door een regisseur die afklokt op het scherp van de snee. Het zou zonde zijn mocht de nodige dosis professionaliteit in de Letteren op het podium afgebroken worden.
(Quote uit filmpje Behoud de Begeerte)
Ik vind het een snedige voorstelling waarin veel variatie zit en waar een heel duidelijke lijn in loopt. Het begint heel integer, heel frêle met Charlotte die zingt en Aleksandr Skorobagotov, Merijn De Boer en ik. Het eindigt heel mooi en crescendo met meer humor.
Maarten Ingels

Nu er eindelijk eentje is die de schrijvers behoorlijk verzorgt en betaalt, wordt hij daarvoor gestraft. Wil men terug naar een aalmoes en een droge boterham, omdat een beetje kunstenaar toch vooral lijden moet? Sta me toe hier even Hugo Claus te citeren: ‘Ik wil eraan toevoegen dat ik altijd voor het profijt van de auteur ben.’
BdB zou geen grenzen meer verleggen? De vraag is veleer: zijn er nog grenzen over? BdB heeft zowat alle grenzen verlegd. Zoals ik hem ken, kan de heer Coorevits geen grens zien of hem bekruipt een onweerstaanbare drang die grens te verleggen.
Heeft het concept zijn limieten bereikt? Dat lijkt me nogal moeilijk, aangezien BdB voortdurend zijn eigen limieten verlegt en overschrijdt.
Hebben we eindelijk iemand die literatuur naar volle zalen brengt, en dan beknibbelen ze nog. Vlaanderen op zijn smalst.
Sinds wanneer is vernieuwing een maatstaf voor voortreffelijkheid? Zou de massieve kwaliteit die BdB telkens opnieuw voor het publiek brengt niet een veel beter criterium zijn?
Geert van Istendael

Waar vindt men deze combinatie van binnenlandse en buitenlandse schrijvers die je op het podium in je eigen stad komen bezoeken? Waar maakt een organisatie nog het grote gebaar door diezelfde schrijvers niet met luxe te overladen, maar ze wel te verwennen met een goede maaltijd on the road? Ik vond BdB altijd een warm bad, zowel op het podium als in de coulissen. Een scherper contrast met de Nederlandse cultuur van twee consumptiebonnen en zoek het verder maar uit, is niet denkbaar.
Herman Koch

Wat valt er te zeggen over dit advies?
Het is, om te beginnen, op zich een slechte grap dat schrijvers en hun hardwerkende secondanten de les wordt gelezen in een jargon waar zwerfhonden geen brood van lusten, waarin geen moeder haar kroost zou wíllen terugvinden en waarvan een literair organisator met enige voeling voor kwaliteit zou zeggen: ‘U bent gezakt. Leer eerst schrijven en kom dan vertellen wat u denkt te vertellen te hebben.’
Maar de echt wrange tragikomedie schuilt hierin. Een commissie wil dertig jaar vooruitgang de nek omdraaien onder het voorwendsel van vernieuwing.
Ik herinner me de tijd vóór BdB het podium betrad. Er was toen gewoon geen podium. Er was geen microfoon, er was geen kleedkamer en het eten waren ze vergeten. Wie denkt dat dit een karikatuur is, kan ik meenemen naar voorleesavonden in het buitenland, zelfs tijdens gerenommeerde festivals, waar men met verwondering kennis neemt van mijn voorzichtige eis tot professionalisering, en mijn verzekering dat zoiets wel degelijk bestaat, al dertig jaar, nog wel in Vlaanderen en Nederland.
Dat meerdaagse literaire tournees langs grote schouwburgen succesvol kunnen zijn… Dat daar elk jaar duizenden mensen op afkomen, en dat er zelfs verschillende formules in mogelijk zijn… Dat sommige daarvan inderdaad gebaseerd zijn op een eeuwenoud en beproefd format — auteur leest voor uit eigen werk, maar dan eindelijk geruggensteund door hedendaagse geluidstechniek, puntige projecties en een uitgekiende lichtregie... Dat sommige formules daarentegen gemodelleerd worden op het lijf en de stem van een specifieke auteur, die voorlezend steeds meer de grenzen opzoekt van het solotheater, en dat hij die soms overschrijdt op een manier die acteurs hem niet kúnnen nadoen, omdat zij hun teksten nu eenmaal niet zelf schrijven… Het is blijkbaar een openbaring, voor wie dat voor het eerst te horen krijgt.
Wij horen en zien het al dertig jaar. Is dát de prijs die we nu moeten betalen? Die van de gewenning — die ook maar een vorm van snobisme is?
Ik lees in dit advies een territoriumgevecht, waarbij een deel van de theatersector zich probeert te ontdoen van een mengvorm: de letteren op de planken. Dat schokt mij, als liefhebber van álle toneel. Ik vond onze Vlaamse podiumkunsten juist altijd interessanter dan die van vele buurlanden omdat ze zo veel bastaarden, hybriden en artistieke hermafrodieten durfden te omarmen. Die liefde was, dacht ik, diepgaand en blijvend.
Ik heb me vergist. We leven in tijden waarin niet enkel de grenzen, maar ook de hokjes worden heruitgevonden.
Tom Lanoye

De professionaliteit waarmee BdB een auteur ontvangt en omkadert is trendsettend geweest. Samen met Piet Gerbrandy heb ik de beste herinneringen aan een avond rond de Ilias. En nog belangrijker dan honorarium en tafel: met het publiek dat BdB in al die jaren heeft opgebouwd, staat de organisatie borg voor een intense leescultuur en een voortdurende honger naar het betere boek. In het voordeel van alle partijen binnen het boekenbedrijf. Als er dan toch moet worden becijferd, dat de ministeriële cijferaars dat effect van BdB eens berekenen. Laat BdB voortwerken zoals het bezig is, niet meer, niet minder.
Patrick Lateur

Ik vind het vreemd dat Behoud de Begeerte geplaatst wordt tegenover jonge kunstenaars en kleinere initiatieven, terwijl er telkens jonge auteurs worden uitgenodigd mee te doen aan de avonden en ik zelfs vanuit Behoud de Begeerte voor kleuters heb gestaan. Van alle literaire voorstellingen waaraan ik in mijn bijna veertigjarige loopbaan deelnam, horen die van Behoud de Begeerte tot de absolute top qua organisatie en opbouw van de avonden. Bovendien zijn ze zeker gevarieerd, zowel wat betreft opbouw als publiek. Het gaat om de literatuur, dus het is geen theater met acteurs of improvisatoren. Zelf heb ik nogal wat podiumervaring, ook als het op improviseren aankomt, maar dat kan niet van elke schrijver worden verwacht. Zij hebben de knowhow en regie van Behoud de Begeerte nodig. Het is voor een zelfstandig kunstenaar een verademing om voor een goede organisatie op te treden. Dit onsolidair noemen tegenover de vooral jonge kunstenaars is een valse tegenstelling. Ook is het niet gepast dit in verband te brengen met gemeenschapsgeld. Zeer velen, waaronder politici, leven van gemeenschapsgeld. Veel auteurs en musici zijn zelfstandig en verdienen niet conform hun talenten. Behoud de Begeerte was en is voortrekker en inspirator voor jongere initiatieven. De organisatie heeft in het Nederlands taalgebied een grote naam opgebouwd, die niet zomaar kan worden uitgewist.
Joke van Leeuwen

Je hebt niks meer te bewijzen. Ik herinner me diverse evenementen: de jaarlijkse ‘Saint Amour’, de indrukwekkende begrafenisplechtigheid van Hugo Claus, de ode aan Leonard Nolens, de Herman de Coninck-avonden, de talrijke tournees in Vlaanderen en Nederland. Behoud de Begeerte moet ook in de toekomst ons poëtisch erfgoed blijven!
Gwij Mandelinck

Het preadvies heeft mij verbaasd. Ik begrijp dat de kritiek van de commissie niét tegen de schrijverskeuze van de voorstelling is gericht. Dat BdB een neus heeft voor literair talent en daaromtrent doordachte keuzes maakt, staat buiten kijf, staat er. En terecht. Ik ben vorige week naar Saint Amour gaan kijken, en ik (die al wel eens een boek lees) heb daar heel wat nieuw en mij onbekend talent leren kennen. Dankuwel BdB, wat dat betreft.
Wat de kritiek op de omkadering betreft, kan ik een beetje uit ervaring spreken. Ik heb wel eens meegedraaid met Nederlandse Saint Amour, en als je halve dagen in een bus door de polder sjeest, kan het geen kwaad dat je eens wat anders voor je neus krijgt dan wakke spaghetti of een tosti. Volgens de in deze geheel overdachte Stijn Coninx zijn dat ook goeie investeringen. Als artiesten en technici respectvol worden behandeld, zullen ze met plezier een tandje bijsteken op momenten dat het mis loopt. Aldus Stijn Coninx. Een goede behandeling en een dito honorarium zou de norm moeten zijn, niet de uitzondering.
Ik zit zelf aan de zowat dertigste voorstelling van een reeks langs de culturele centra, en ik kan geen vol-au-vent meer zien, als u mij begrijpt. Wat de artistieke invulling betreft, meen ik dat Behoud de Begeerte schrijvers steeds als schrijvers heeft behandeld. Schrijvers zijn geen podiumbeesten. Zet ze achter een pupiter en laat ze hun teksten voorlezen. De ene doet dat stamelend, de andere met overdreven bravoure. Laat ze doen. Het zijn nu eenmaal schrijvers.
Mag ik tot slot opmerken dat de literaire manifestatie in het Openluchttheater Rivierenhof, eind augustus, een groot succes was? En dat daar een heel ander publiek werd aangeboord, dat integraal bleef zitten ondanks de gietende regen?
Hugo Matthysen

Behoud de Begeerte is een van de weinige organisaties die een correcte honorering van auteurs huldigt in verhouding tot het engagement dat van hen gevraagd wordt: voor langere periodes avond aan avond beschikbaar zijn, de reistijd etc. Het is de enige organisatie op wier vraag tot medewerking vrijwel zonder reserve positief antwoord, juist omdat zij van bij het begin de zeer terechte visie huldigt dat de scheppende kunstenaar centraal hoort te staan. Wat ook geldt voor de muzikale omlijsting bij de optredens. Toen ik zeventien jaar geleden debuteerde nodigde Behoud de Begeerte me uit voor Saint Amour. Ik was toen een absoluut jonkie als schrijver, en wist ook niet of de podiumervaring iets voor mij zou zijn. Dankzij BdB heb ik mogen ontdekken dat dit inderdaad het geval is. Intussen mag ik mezelf een gevestigde waarde noemen, en ik zal niet de enige zijn die dankzij BdB via het podium een nieuw publiek leerde kennen. Als deelnemer (van o.a. Saint Amour, Koningsblauw en andere evenementen) maar ook als toeschouwer is me steeds opgevallen hoezeer BdB een goede mix nastreeft van 'veteranen' en beginnend talent. Iedereen krijgt een faire kans, en de kennismaking met verschillende generaties en zeer uitenlopende schrijvers heb ik steeds leerrijk en boeiend gevonden.' Zelf ken ik geen enkele andere literaire organisatie die zichzelf zo grondig bevraagt, en die zichzelf vooral ook niet te min voelt om hierover met auteurs van gedachten te wisselen. Deze interactie vind ik uitermate waardevol, omdat ze getuigt waar het bij een schrijver uiteindelijk om gaat; zijn of haar werk naar een groter publiek brengen, zonder dat hij of zij, of het oeuvre aan integriteit moet inboeten. Je voelt je nooit een marionet in een voorgekauwd scenario. Dat vind ik een zeer zuivere, respectvolle en heldere aanpak.
Erwin Mortier

Ondergetekende heeft op uitnodiging van Behoud de Begeerte een aantal keren opgetreden in België en Nederland, met persoonlijke voorstellingen samen met Remco Campert en groepsgewijs met het programma Saint Amour. Sindsdien kreeg ik de mailbrieven van de onderneming. Ik had geen idee dat Behoud de Begeerte zóveel doet voor de literatuur, het publiek in aanraking brengt met zóveel volstrekt onbekende, jonge schrijvers uit binnen- en buitenland. Alle (on)denkbare regionen van de literatuur worden bezocht en uit de obscuriteit gehaald. In opperste verbazing las ondergetekende dan ook het rapport van de commissie. Behoud de Begeerte is sleets, ouderwets, niet vernieuwend, in zichzelf gekeerd, en zo voort. Om de kern van het oordeel van de commissie te doorgronden, kunnen we ons bepalen tot het lezen van twee opmerkingen.
Het valt niet te ontkennen dat Behoud de Begeerte een grote expertise en knowhow heeft inzake het detecteren van kwaliteitsvolte literaire teksten. De steeds groter wordende aandacht voor maatschappelijke vraagstukken en jong talent (ook van niet-westerse schrijvers) is lovenswaardig. Maar volgens de commissie zit er sleet op de algemene formule en heeft het concept zijn limieten bereikt.’ Het enorme (terechte) compliment wordt door de steller ervan in dezelfde pennenstreek ongedaan gemaakt. Curieus systeem van denken en oordelen. ‘Alhoewel BdB er in slaagt om een professioneel product af te leveren en sterk is in de complementariteit tussen voorleessessies, live muziek, dans en film, is de commissie van mening dat een kwaliteitsvol, vast format dat literatuur live tot het publiek brengt, maar vele projecten borduren teveel verder op dezelfde formule en hetzelfde, steeds terugkerende format.
Weer diezelfde methode: in één zin het uitgesproken compliment vervormen tot een aantijging. Je vraagt je af wat BdB moet doen. Een nieuw alfabet uitvinden? Bij 2 graden onder 0 in weilanden optreden? Mijn ervaring is dat BdB tijdens de reeks van jaren dat het aan de weg timmert tot plezier van België en Nederland zich heeft onderscheiden door durf, vernieuwing en werkwijzen keer op keer in vraag heeft gesteld. De commissie, tot slot: ‘BdB gaat voorbij aan een aantal essentieel eigenschappen van een gezonde artistieke visie (evolutie, durf, vernieuwing, werkwijzen keer op keer in vraag durven stellen). Ik sta paf. Er was, toegegeven, weinig nieuws onder de zon terzake het vervoer van de schrijvers (de bus), de catering (netjes in het theater geserveerd, we hoefden niet zelf brood meenemen), de betaling (correct, niet overdreven groot honorarium, iedereen deed het met liefde voor de literatuur) en de toneeldecors en de regie (smaakvol, vindingrijk en vernieuwend zo u wil). Titel van mijn volgende streekroman: De onnavolgbare percepties van een commissie.
Jan Mulder

Ik vraag me af of de commissie zich überhaupt de moeite getroost heeft alle producties van BdB te bezoeken teneinde zich een overkoepelend oordeel te kunnen vormen. Ik geloof toch echt niet dat de laatste productie van Mauro Pawlowski en mij zich onder het meer voorspelbare poëzietheater zou kunnen scharen, met een openingsaria van Purcell in Darth Vader-kostuum en Mauro als death metal-adept met Kiss-schminck op...
Als er kritiek was op 'De vreemde smetten' dan toch vooral dat men het ietwat te gewaagd en weinig toegankelijk vond. Meer hedendaagse kunst en performance art dan klassieke poëzievoordracht met begeleidend muziekje. Quod erat demonstrandum.
En wat de betaling betreft - dat er verdomme tenminste nog een literair organisator is die zich aan de gage van zijn medewerkers iets gelegen laat liggen.
Het is beschamend te moeten vaststellen dat een gedegen uitbetaling in plaats van het gewoonlijke uitknijpen van de kunstenaar (de sluitpost op het gebeuren) nu wordt omgedraaid en gezien wordt als wanbeleid.
Schofterig vind ik het.
Ramsey Nasr

Je bent achttien, twintig, tweeëntwintig en schrijft gedichten. En dan, eindelijk, een bundel publiceren. Wachten op wat critici en lezers daarvan vinden. Zo ging dat in die tijd, vijf, tien, vijftien, twintig jaar lang wachten. Een reactie, een antwoord bleef vaak uit. Het isolement was soms ondraaglijk. Behoud de Begeerte bezat de tact en de kennis van zaken om jonge dichters van hun eiland te halen en zonder sensatiezucht een podium te bieden, een streepje muziek, een sober decor, een degelijke microfoon die de stem van de schrijver in zijn wezen laat. De afgelopen decennia ben ik van dat vakmanschap de gast geweest. Voor die professionele gastvrijheid blijf ik dankbaar.
Leonard Nolens

De weinige keren dat ik mee kon werken met Saint Amour, heb ik gemerkt dat dit één van de zeldzame manieren is waarop je literatuur naar de mensen kunt brengen, en dat op hoog niveau. Al het andere, lezingen in kleine zaaltjes of in boekhandels, houdt altijd iets van het sectarische, de kleine gemeente. Ik heb zelf op die avonden eindelijk eens een paar mensen gehoord die ik nooit eerder op die manier had meegemaakt. Ook de avonden met Hugo Claus en Gerrit Komrij waren onvergetelijk, het contact met de mensen bij signeren in de pauze of na de voorstelling is iets dat op een andere manier zo gauw niet tot stand komt - omdat ik veel in het buitenland ben, zoals nu, merk ik dat iets dergelijks vaak helemaal niet bestaat, en heb ik ook gezien dat buitenlandse schrijvers en dichters vaak jaloers zijn op dit vlaamse initiatief omdat iets dergelijks in hun land niet of nauwelijks mogelijk is. Poëzie naar de mensen brengen is een moeilijke opgave en dat dichters ook naar waarde beloond moeten worden is kennelijk in de eenentwintigste eeuw voor sommigen nog een probleem. En zoals gezegd , ik heb niet zo vaak mee kunnen doen omdat ik nu eenmaal een nomadisch leven leid, maar die keren dat ik heb meegedaan, heb ik waargenomen dat datgene, waar ze het in culturele kringen in Vlaanderen en Nederland altijd over hebben, bij Behoud de Begeerte ruimschoots wordt waargemaakt. En ik houd mijn hart vastbij de gedachte wat ze in ministeries zouden kunnen uitbroeden wat bij benadering hetzelfde effect zou kunnen hebben.
Cees Nooteboom

Zonder Behoud de Begeerte was er zelfs geen literair landschap waarin schrijvers op een podium staan en een publiek vinden. De organisatie verwijten dat ze schrijvers teveel betaalt, is pervers. Zonder schrijvers waren er ook geen commissies en preadviezen. Ons werk, onze letteren leveren een landschap op. Behoud de Begeerte heeft dat altijd begrepen en net daarom de schrijver centraal gesteld. Dat waardeert ieder van ons. Niet alleen vanwege de juiste som voor de juiste inzet, maar ook omdat de wereld daar buiten keer op keer vergeet wat de functie van de schrijver juist is, net zoals deze commissie dat vergeet. Zéér ironisch, maar wel bijzonder pijnlijk.
Jeroen Olyslaegers

BdB stond van voor het verschijnen van mijn debuut als een rots achter mij, Saint Amour voerde me op als prominente passant toen mijn roman net één dag in de winkels lag. Dat soort geloof voelen is een cruciale motor voor een schrijver, en dat doet BdB beter dan welke organisatie ook.
Wat honorarium en omkadering betreft. Voor het project dat ik voor BdB maakte, kreeg ik per avond 300 euro en een kilometervergoeding als ik met mijn eigen auto reed, ik at zelf meegebrachte soepjes en sliep nooit in een hotel. Dat is een stuk minder dan de verloning die ik van de meeste Nederlandse organisaties kreeg in die tijd. En laten we toch ook niet vergeten: voor schrijvers die het met minder moeten doen dan ik, is net een correct honorarium een manier om te overleven.
Er wordt BdB ook verweten dat haar formats versleten zouden zijn. Ik kan alleen maar zeggen dat ik het een verademing vind, dat het mag gaan om de literatuur, om de ontdekking van nieuwe schrijvers en mooie projecten van bekende schrijvers. BdB is een sterke speler die haar plaats verdient tussen nieuwe initiatieven. Net een veelkleurig landschap houdt het aanbod voor een publiek interessant, wat mij betreft.
Het idee dat BdB zou verdwijnen stemt mij droef te moede. Het zou een gat slaan in het literaire landschap dat ik niemand anders zie opvullen. Net in een tijd van snelheid en vernieuwingsdwang is de nood aan hun ongeveer elke keer opnieuw bewezen vanzelfsprekende kwaliteit en hun compromisloos geloof in de kracht van woorden in het centrum van alle aandacht zo groot. Tijdloos is het, wat zij doen, dat vind ik. Geef hen de subsidie die ze verdienen. Het zal lonen voor velen.
Griet Op de Beeck

Vernieuwing in de kunst kan waardevol zijn, maar wanneer zij een hoofddoel wordt, leidt dat al snel tot krampachtigheid. En ook tot verwaarlozing van andere, minstens even belangrijke elementen van kunst: traditie, ervaring, kwaliteit. Zet je die bij het grofvuil, dan moet je het wiel telkens opnieuw uitvinden. Dat leidt vaak tot nodeloze herhalingen van zetten. Elke toekomst is gebouwd op geschiedenis. Wie de geschiedenis wist, baart een holle, lege toekomst zonder fundamenten.
Formules als Saint Amour, Geletterde Mensen of Aanbevelingen voor een beter leven zijn robuust. Veel toeschouwers blijven jaar na jaar de voorstellingen bezoeken, omdat zij zich verzekerd weten van kwaliteit, maar ook: van vernieuwing.
Want BdB is in zijn producties wel degelijk vernieuwend. Misschien niet zozeer in de vorm, als wel op het niveau van de inhoud. BdB blijkt een feilloos instinct te hebben voor het detecteren van nieuw talent, getuige alleen al de meest recente editie van de Saint Amour-tournee. Op de affiche viel geen enkele grote, gevestigde naam te bekennen. Toch bleef het publiek komen. Juist vanwege die combinatie van vertrouwdheid en vernieuwing. Juist de selectie en combinatie van artiesten tonen het lef en de vernieuwingszin van BdB. De theatrale formule is telkens weer levendig en fris, omdat de inhoud dat is.
Vreemd is verder de kritiek van de commissie dat de producties van BdB, ondanks de combinatie van voordracht, live muziek, dans en film in een theatrale omgeving, tóch geen volwaardige theatervoorstellingen genoemd kunnen worden. Wie deze bewering op zich laat inwerken, zal zijn mond voelen openvallen. Straks gaan ze nog beweren dat een toneelstuk waarvan de acteurs een tekst vertolken op een podium, óók niet langer een volwaardige theatervoorstelling te noemen valt. Dat is natuurlijk absurd.
Dan de honorering en ‘omkadering’ (catering, verblijf, vervoer) van artiesten door BdB. Is die te royaal, zoals de commissie stelt? De catering is inderdaad uitstekend, ja, en voor niet-Antwerpse medewerkers wordt er steevast een hotel geregeld. Dat klinkt misschien als grote luxe, maar vergeet niet dat de deelnemers van bijvoorbeeld Saint Amour voor de duur van enkele weken hun leven geheel wijden aan zo’n tournee. Dan kun je niet elke avond volstaan met een zak friet. Dan kun je niet volstaan met troebele nachtrust in een benauwd achterafkamertje in een budgethotel. Dan kun je niet tussendoor nog even twintig andere klussen klaren om je inkomen zeker te stellen. Rust, gezondheid en concentratie zijn noodzakelijk om zo’n intensieve reeks voorstellingen tot een goed einde te brengen. Zo bezien is de honorering en de omkadering voor de deelnemende artiesten verre van exorbitant. Degelijk, absoluut, maar nergens overdreven.
Natuurlijk, over vernieuwing en honorering valt te discussiëren. Maar één element van het advies staat buiten kijf. Als het bestaan van Behoud de Begeerte ten einde komt, is dat een aderlating voor het Vlaamse culturele leven. Die schade is misschien wel onherstelbaar.
Jamal Ouariachi

Er is geen enkel centrum voor literatuur vergelijkbaar met Behoud de Begeerte, niet in Nederland, niet in Duitsland, niet in welk land dan ook waar ik kom met mijn werk. Niemand behalve Luc Coorevits en zijn team krijgt een zo geroemd nationaal en internationaal scala aan auteurs op een podium, voor zoiets ouderwets als voorgelezen worden, als een publiek kennis te laten maken met een stem. De auteurs komen uit binnen -en buitenland, en zijn bereid om twaalf tot twintig dagen door Vlaanderen en Nederland te reizen, omdat ze weten dat ze goed verzorgd worden, dat deze opoffering van hun individuele werktijd rijkelijk beloond wordt door de zorg van een team, door de kennismaking met andere auteurs en door de contacten die daaruit voortvloeien, contacten waarvan alle auteurs en uitgevers in België en in Nederland profijt trekken, door de volle zalen in de grote en kleine theaters, in grote en kleine steden. Ik zeg u: Behoud de Begeerte is ongeëvenaard.
Connie Palmen

BdB heeft in al die jaren bewezen in staat te zijn literatuur en poëzie op een elegante manier bij de mensen te brengen. Dat is volgens mij geen geringe verdienste. Het volstaat niet een neus voor literair talent te hebben, je moet dat talent ook nog achter de schrijftafel uit halen en het podium op krijgen. Dat is minder eenvoudig dan het lijkt. Schrijvers zijn geen acteurs die in een busje springen omdat ze mogen gaan spelen. BdB heeft daar door de jaren heen, geholpen door een gestaag opgebouwde reputatie, een strategie voor ontwikkeld die werkt. Zowat iedereen die gevraagd wordt om in een BdB-voorstelling mee te draaien, weet intussen dat hij of zij goed omringd en verzorgd zal worden, dat helpt. Vermits er geen wekenlange repetities aan voorafgaan, is vooraf samen aan tafel gaan de gepaste manier om een groepsgevoel te creëren en van de voorstelling meer te maken dan een reeks actes de présence. Zelf heb ik geen weet van te hoge gages, meer nog, voor tien euro minder dan ik kreeg, had ik het niet gedaan. De toon die de commissie in haar verslag aanslaat is, naar mijn gevoel, ongepast arrogant.
Josse De Pauw

Literatuur evolueert voor zover haar beoefenaars evolueren. De schrijvers dus. Hoe vernieuwend en hedendaags iemand het 'genre' literatuur ook probeert tegemoet te treden, zonder besef van intrinsieke waarde zal niemand de buitenplaats van de literatuur van betekenis kunnen voorzien. Voor literatuur op het podium geldt, kort gezegd: zonder inhoud geen vorm. Vernieuwing, durf: dit zijn begrippen van de reclame, de taal van de fabriek. Wie moed en transformatie zoekt, zal toch eerst naar het literaire werk zelf moeten kijken. En dan de vragen stellen die werk, schrijver en tijd ontsluiten. De mens is nooit nieuw, alleen de kunst kan voor hem uit lopen. Het is geen schande om dat inzicht te volgen.
Zonder Behoud de Begeerte en een fenomeen als Saint Amour hadden bovenstaande kwesties mij als auteur nooit gegrepen. Nooit had ik het niveau van voorlezer, van platte vertolker van mijn eigen werk ontstegen, wanneer ik mij niet ooit in een van de prikkelende, verwarrende en regeneratieve contexten van Behoud de Begeerte had begeven. De mogelijke synthese tussen woord en podium had ik nooit bevraagd, wanneer ik niet zelf onderdeel was geworden van een creatieve omgeving die die verbinding tot werkelijke inzet maakt. Behoud de Begeerte bleek te begrijpen wat ik als schrijver niet eerder had durven vermoeden. Dat het juiste woord op de juiste manier in een juiste zaal uitmaakt, een literaire bron kan transformeren tot een vat vol nieuwe betekenissen.
Wiens brood men eet, diens woord men spreekt. Toch spreek ik nu vrijuit, omdat de uiteindelijke beloning van Behoud de Begeerte niet op mijn bankrekening staat. Na Saint Amour 2015 ben ook ik lid geworden van een generatie die nu al drie decennia duurt en tegelijkertijd elk jaar wordt ververst. Behoud de Begeerte heeft al mijn ideeën over hardop geuite literatuur opengebroken. Ik ben geen beter mens geworden, maar wel de belangrijkste vertolker van mijn boeken.
Gustaaf Peek

Ik heb verschillende keren het voorrecht gehad om te mogen samenwerken met Behoud de Begeerte. Ik maakte deel uit van verschillende edities van ‘Saint Amour’, programma’s op het Eilandfestival en de recente tournee ‘Pursuit of Happiness’ over vluchtelingen, migranten en migratie. Omdat ik in de loop van de bijna twintig jaar dat ik actief ben als dichter en schrijver ook vele honderden andere optredens heb verzorgd voor een keur aan verschillende organisatoren in Nederland, België, Duitsland, Zuid-Afrika, Italië en elders, denk ik dat ik mij in een ideale positie bevind om de positie van Behoud de Begeerte te beoordelen. Wat de programma’s van Behoud de Begeerte in artistiek en inhoudelijk opzicht uniek maakt, is dat zij realisaties zijn van een doordachte visie op literair theater, waarbij alle verschillende ingrediënten van de voorstelling, zowel de voordrachten van de verschillende schrijvers als de muziek, het decor en de presentatie, zodanig op elkaar zijn afgestemd, gescript en geregisseerd dat er een geheel ontstaat dat groter is dan de som der delen. Honderden keren heb ik elders mijn bijdrage geleverd aan programma’s waarbij verschillende schrijvers, allen op hun eigen onnavolgbare wijze, een stukje ten gehore brachten uit hun particuliere oeuvre, vaker wel dan niet verluchtigd met muzikale intermezzo’s tegen de achtergrond van een experimenteel decortje. Dat zijn voorleesavondjes. Ook leuk. Maar daar zijn er duizenden van. Uitsluitend en alleen bij Behoud de Begeerte heb ik de ervaring gehad een bijdrage te leveren aan literair theater dat die naam werkelijk waardig is. Het is een formule die niet verslijt. Altijd weer zijn er nieuwe dingen te zeggen en altijd weer zijn er nieuwe auteurs met nieuwe stemmen die de urgentie van nieuwe thema’s bepleiten. De uitdaging om die telkens weer opnieuw vorm te geven in programma’s die een inhoudelijke eenheid vormen en blijk geven van een artistieke visie, is nog net zo groot als bij de allereerste voorstelling die ooit werd gemaakt. De laatste voorstelling die ik voor Behoud de Begeerte heb gespeeld, ‘Pursuit of Happiness’, was het beste wat ik ooit op toneel heb gedaan en behoorde tevens tot de top van alles wat Behoud de Begeerte ooit aan zijn publiek heeft voorgelegd. Er zit geen sleet op de formule. Integendeel. De voorstellingen worden alleen maar steeds beter. Het is bijzonder veelzeggend dat Behoud de Begeerte in staat is gebleken om op bijzonder korte termijn zes schrijvers, waaronder ondergetekende, te engageren die bereid waren gratis, zonder enig honorarium, een extra benefietvoorstelling te verzorgen van het programma ‘Pursuit of Happiness’ in Koksijde op 23 december jongstleden. Het moge gelden als een bewijs dat mijn collega’s en ik niet hoeven te worden overtuigd van de urgentie en de artistieke noodzaak van de programma’s die Behoud de Begeerte verzorgt. Ik heb altijd met plezier met Behoud de Begeerte samengewerkt ondanks het feit dat de omkadering niet erg genereus was. Omdat ik artistiek en inhoudelijk overtuigd was van het belang van de projecten, heb ik altijd genoegen genomen met een honorarium dat lager was dan mijn gebruikelijke prijs. Deels maakt de organisatie dat goed door zorg te dragen voor fatsoenlijk onderdak, vervoer en catering, waarin zij in al haar bescheidenheid een voorbeeld mag zijn voor andere organisaties. De gezamenlijke maaltijden met de gehele groep en de busreizen naar het gedeelde hotel vormen een cruciaal onderdeel van de tournees van Behoud de Begeerte. Daar ontstaat het groepsgevoel dat garant staat voor bijzondere prestaties op toneel. Daar ontstaat uitwisseling van ideeën die weer leidt tot nieuwe projecten. De voorstelling ‘Pursuit of Happiness’ is geboren tijdens de nazit van een voorstelling op het Eilandfestival. De in al haar bescheidenheid fatsoenlijke omkadering staat er garant voor dat Behoud de Begeerte meer is dan een reizende voorstelling en een platform biedt voor artistieke interactie. Vanuit mijn positie, waarbij ik Behoud de Begeerte kan beoordelen tegen de achtergrond van de totaliteit van de literaire programma’s die in Nederland en België worden geboden, kan ik niet anders dan concluderen dat dit productiehuis in artistiek en organisatorisch opzicht tot het allerbeste behoort wat er bestaat.
Ilja Leonard Pfeijffer

Eén keer werd ik gevraagd voor Saint Amour. Door een schrijfresidentie in het buitenland nam ik de domste beslissing uit mijn literaire loopbaan: ik zegde af. Het is tien jaar geleden en, biechtewaarheid, ik baal er nog steeds over. Behoud de Begeerte behoudt nog steeds de begeerte. Bezinning is nodig bij elke organisatie met een succesformule, maar niet elke organisatie met een succesformule behoudt evenveel magie.
David Van Reybroeck

Saint Amour legt voor zichzelf en voor anderen de lat hoog wat betreft omkadering van de artiesten. De voorziening in vervoer en logement en een eerlijk honorarium wordt in vele sectoren als standaard aanzien, maar in de kunstensector is het eerder zeldzaam, wellicht omdat men ervan uitgaat dat een kunstenaar of schrijver in deze tijden allang blij mag zijn zijn werk nog te mogen blijven uitoefenen, dat die er niets mee zou mogen inzitten om voor een schamel loon op te treden en dan ondergebracht te worden in een groezelig hotel of met de nachttrein naar huis te boemelen. Natuurlijk kan een plantje ook groeien in de berm naast een snelweg, maar als je het van een paar scheppen potgrond voorziet, dan heeft het sowieso meer kans op overleven. Saint Amour is voor veel schrijvers de potgrond (geweest). Net omdat ze zo goed voor hun auteurs zorgen, schenken ze die meer eigenwaarde, en zowel op korte als op lange termijn brengt dat voor beiden partijen op.
Wat betreft de inhoud - de sobere vormgeving, het inplannen van minder bekende auteurs - je kunt er Saint Amour enkel om bewonderen dat ze de schrijver en de eigenheid van diens tekst centraal plaatsen.
De kwaliteit van Behoud de Begeerte vertaalt zich namelijk niet enkel in het degelijke onmiddellijke resultaat (de voorstellingen), maar ook in het (zelf)vertrouwen en (zelf)respect dat de artiesten uit deelname halen, en daarvoor is net die traditie van waarde.
(Quote uit filmpje Behoud de Begeerte)
Ik denk dat het tegelijkertijd ook de reden is waarom ze onder vuur liggen maar je hebt gewoon een programma van twee uur dat om literatuur draait, niet te veel ditjes en datjes. En niet te veel dingen om te verdoezelen wat literatuur is, dat maakt het wel waardevol denk ik. Het is ook wel eens fijn dat er goed voor u gezorgd wordt. Dat je niet met uw fiets nog naar het station moet om de allerlaatste trein te nemen om dan met de zatlappen terug naar huis te gaan want dit is soms wel het geval. Niet dat dat erg is, maar soms is het fijn om eens goed te worden ontvangen en ook goed te kunnen performen. Want dat legt de lat wel hoger, natuurlijk. Als er goed voor u gezorgd wordt, dan voel je ook wel dat je met liefde iets moet terugdoen. Dat is een geheim van Saint Amour, dat je zo het programma een warm hart toedraagt.
Lize Spit

Wat Luc Coorevits en zijn Behoud de Begeerte voor de Nederlandstalige letteren hebben gedaan, én doen, is nog steeds ongeëvenaard. Lees er het jubileumboek van Matthijs de Ridder op na, en je bent verbluft hoezeer BdB de vinger aan de pols van de tijd en literaire zeden heeft gehad. Tal van schrijvers zijn volwassen geworden op het podium dat Luc Coorevits hen gaf, tal van toeschouwers zijn lezers geworden in het donker van de schouwburg. De voorstellingen zijn strak en snedig en gevarieerd, en — wie de recentste Saint Amour zag — jong. Over de centen kan ik weinig zeggen. Ik ben altijd betaald geweest volgens de gangbare tarieven, naar mijn idee te weinig! Maar het eten was lekker en warm, en zorgde ervoor dat iedereen op tijd in de schouwburg was en nu de file kon vergeten, om straks geconcentreerd te kunnen optreden. Wat is daar verkeerd aan? Geen idee. Zijn er oesterfeesten geweest, champagnebaden? Dan heb ik ze helaas gemist. Alle gekheid op een stokje: BdB is een onmisbaar deel van onze literatuur geworden. Laat ons die begeerte in godsnaam behouden.
Peter Terrin

Als schrijver/kunstenaar is het bijzonder moeilijk om rond te komen (zelf kom ik ook alleen maar rond dankzij een deeltijdse baan in het onderwijs). Dat net het respect van BdB voor de deelnemers wordt geviseerd, is de wereld op zijn kop. Beweren dat BdB met dit respect het artistieke ecosysteem in gevaar brengt, is een belediging van dat ecosysteem, en beweren dat een 'té royale behandeling voor de ene kunstenaar de andere kunstenaar benadeelt' beschouw ik - zelf kunstenaar zijnde, en iemand die nooit heeft meegewerkt aan een tournee van BdB - als een persoonlijke belediging. Zonder kunstenaars bestond BdB niet, bestond geen enkel van de door de commissie positief of minder positief geëvalueerde actoren. Dat kritiek gegeven wordt op de meer dan gemiddelde opvang en honorering van kunstenaars, getuigt van weinig liefde voor de kunsten. In de sector zijn er hier en daar inderdaad mensen die té royaal betaald worden, maar dat zijn nooit en nergens de kunstenaars.
Wat het inhoudelijke betreft:
Het valt op dat wat de commissie schrijft tegenstrijdig is. Enerzijds wordt opgemerkt dat BdB kwaliteitsvolle literaire teksten blijft brengen op een boeiende manier, anderzijds vindt men dat het format aan vernieuwing toe is. Kunst is geen format dat constant geïnnoveerd moet worden, maar een poging om lezers/toeschouwers te raken en mee te slepen. Wanneer BdB erin slaagt dat te doen, en daarbij ook veel jonge mensen te bereiken - iets waarvan ik stellig overtuigd ben - levert de organisatie uitstekend werk. Alle praatjes over met-de-tijd-mee-gaan bereiken dan hooguit het niveau van een cafédiscussie waarin een nieuwer type smartphone met een ouder type vergeleken wordt.
Jeroen Theunissen

Als schrijver die zijn zolen heeft versleten langs ’s heren wegen zeg ik dat Behoud de Begeerte onovertroffen is in het ensceneren van literaire programma’s. Ik zie vooralsnog in Nederland noch België een organisatie die BdB in de schaduw stelt. Kennelijk heeft juist die superieure positie tot de nodige rancune geleid. De bij wijlen bizarre argumentatie van de adviescommissie doet mij denken aan de idiote rechtszaak in Alice in Wonderland, waar de Hartenkoningin op alles één en hetzelfde antwoord heeft: ‘Hak hun koppen af!’ En in onze eigen literatuur kennen we het voorbeeld van ‘Barbertje moet hangen’. Het ressentiment als leidraad, laat dat liever aan de populisten over. Dus, cultuurcommissarissen, eet uw schoenen op, desnoods uw hoed, maar kom tot inkeer.
P.F Thomése

Ik heb de voorbije jaren op zoveel verschillende festivals opgetreden. Heel vaak kom je als performer ergens aan, je krijgt een slap broodje, je geeft een kort optreden, je drinkt nog één pint en je rijdt weer alleen naar huis. Dat was het dan. Wat ik zo bijzonder vind aan Behoud de Begeerte is de hele omkadering. Tijdens de tournee van Saint Amour mag je een paar weken lang met andere schrijvers en kunstenaars van andere disciplines rondreizen. Op die manier word je uitgenodigd om met elkaar in gesprek te gaan, en word je artistiek uitgedaagd. Er zijn veel organisaties die zich inzetten voor de verbinding tussen schrijver en lezer. Maar ik ken weinig andere organisaties die zich op die manier inzetten voor de verbinding tussen schrijvers onderling. Ik vind het daarbij de kracht van BdB dat ze zich niet laat verleiden door de tendens van literair snobisme en glossy elitarisme. BdB staat voor degelijkheid en authenticiteit.
Ik vind de vergoedingen trouwens helemaal niet overdreven. Ik zou zelfs durven zeggen: integendeel. Ik vind de lonen eerder aan de lage kant en verdien een pak meer als ik alleen optreed. BdB kiest er net voor om niet één schrijver in de spotlights te zetten, maar telkens een keur van schrijvers op te voeren, die maar al te graag de pot met elkaar delen. In een programma van BdB vorm je immers samen met de andere schrijvers één gezelschap. Je bent geen individuutje dat, zoals in zoveel literaire marathons, even weer eens een nummertje komt afdraaien, maar een stem die mag meetrillen in een groot goed gecomponeerd polyfonisch geheel.
Maud Vanhauwaert

Als de degelijke behandeling en bezoldiging van auteurs thans op een onvoldoende botst, is dat enkel te verklaren vanuit een traditie die het maar normaal vindt dat zij schraperig behandeld en bezoldigd worden. Zou het kunnen dat het net van vernieuwing getuigt te breken met die traditie, de literatuur niet alleen in achterkamers te beminnen, haar ongebreideld te begeren? Mag ik als schrijver daar dan voor pleiten?
Ingrid Vander Veken

Dat mijn liefde voor de letteren eind jaren tachtig aangewakkerd is door de voorstellingen van Behoud de Begeerte, en dat met name Saint Amour bijgevolg een titel is die thuishoort in het rijtje van onder meer Bezorgde ouders, Een zachte vernieling, De zondvloed en Zijn er kanalen in Aalst? heb ik al eerder opgemerkt. Mede dankzij Behoud de Begeerte ben ik schrijver geworden. Maar de jaren tachtig zijn voorbij, en de jaren negentig ook, en nu, in 2016, voeg ik aan bovenstaande stelling toe: dankzij Behoud de Begeerte ben ik een bétere schrijver geworden, en word ik nog altijd een betere schrijver. Deelname aan een productie van Behoud de Begeerte, zij moge groot of klein zijn, noopt er altijd toe het beste van jezelf te geven, zelfs jezelf te overstijgen. De hoge kwaliteit van de voorstellingen en de navenante verwachtingen van het – overigens altijd opvallend gevarieerde – publiek laten je als schrijver geen andere keuze. Meer nog dan vroeger, immers, toen Behoud de Begeerte veeleer een uitstraling had van dwarse baldadigheid, is het Begeertepodium een ereschavot: je moet je plaats verdienen. De lat ligt stimulerend hoog. Je weet: je leest voor in de hoogste klasse. Dat volgens de commissie Behoud de Begeerte schrijvers te veel in de watten zou leggen en al te riant zou verlonen, is overigens niets meer of minder dan een kwalijke kaakslag in het gezicht van een organisatie die er sinds haar ontstaan onvermoeibaar en gelukkig met succes voor heeft gezorgd en zorgt dat een schrijver die niet te beroerd is om te werken en de handen uit de mouwen te steken zich na gedane arbeid niet tevreden hoeft te stellen met een ruikertje tulpen of een fles wijn. Het is godverdomme onder meer dankzij Behoud de Begeerte dat ik zelf in de loop van de voorbije zeventien jaar straks dertien boeken heb kunnen schrijven zonder een cent rechtstreeks aan mij verleend subsidiegeld. Kan de commissie daar ook rekening mee houden wanneer zij het nog eens wil hebben, schaamteloos en wel, over al ‘te ruime honoraria’? Mijn lezers en ik, wij hopen het.
Christophe Vekeman

BdB betaalt correct, in een landschap waar correcte verloningen absoluut niet de norm zijn. BdB soigneert de auteurs met goed eten en een goed verblijf. Dat zou de norm moeten zijn, en niet een punt van kritiek.
De vernieuwing van BdB bestaat uit nieuwe auteurs die onvermoeibaar aangeboden worden aan een groot publiek.
Peter Verhelst

Behoud de Begeerte is al decennia lang dé maatstaf van wat kwaliteitsvol literair podiumgebeuren in de Lage Landen is. BdB heeft daarbij nooit op zijn lauweren gerust maar vernieuwde permanent door altijd te zorgen voor (gedurfde) innovatieve tekstkeuze in een adequate scènische omkadering. Gelukkig bleven de fundamenten van de format daarbij bewaard; zowel de kritiek als de publieksreceptie accentueren permanent de kracht van deze fundamenten. Door evoluerend voort te bouwen op dit ijzersterk stramien bleef en blijft BdB brandend actueel. Het badwater werd altijd tijdig ververst; het kind bleef groeien en bloeien.
Erik Vlaminck

Behoud de Begeerte van de scène halen, is als het boek uit de kast verbannen. (Wie leest er in godsnaam nog boeken? Al eeuwen datzelfde versleten format! Allemaal aan de e-reader!)
Behoud de Begeerte is niet hip, maar wezenlijk en wijs. Een ijkpunt in dit landschap. Wat zeg ik? Hét ijkpunt. Al decennia lang. Groots, gul, grondig. Voor auteur en publiek.
Duurzaam dus. Tiens, toch hip eigenlijk.
En jawel, alles kan beter. Zelfs het boek. De kaft kan dunner, dikker, flexibeler. De pagina’s kunnen zachter, voller, groter, kleiner. You name it.
Maar verbranden is zelden verbeteren.
Stijn Vrancken

In een tijd waarin Vlaanderen en Nederland steeds verder uiteen drijven, vormt Behoud de Begeerte nog een belangrijke brug tussen beide landen. Het belang van BdB wordt in Nederland zeer hoog geschat, zowel door de pers, het publiek als de deelnemende auteurs. BdB is een belangrijk cultureel baken, waar in Nederland met jaloezie naar wordt gekeken. Vlaamse schrijvers bereiken via BdB Nederlandse lezers, en Nederlandse schrijvers Vlaamse lezers. Talloos veel auteurs die inmiddels hun plaats hebben verworven in het literaire veld, heeft BdB over en weer voorgesteld. Elk jaar weer bericht de pers met enthousiasme over de literaire ontdekkingen, de onderwerpkeuze en de ensceneringen van BdB-voorstellingen.
Tommy Wieringa

Alle schrijvers kunnen het bevestigen: noch in Nederland, noch in Vlaanderen bestaat één organisatie die zo goed voor haar schrijvers zorgt. Dat zou allemaal niet veel te betekenen hebben als ook niet het publiek zo weldadig wordt verwend. Daarbij zijn de edities van Behoud de Begeerte literair gezien onveranderlijk van een zeldzame kwaliteit.
Menno Wigman

Naar ik begrijp is er een negatief preadvies uitgebracht over de positie van Behoud de Begeerte als Vlaanderens meest prominente initiatiefnemer, producent en uitvoerder van literaire podium-producties voor een breed, geïnteresseerd publiek. Daarbij zijn kritische kanttekeningen gemaakt, op grond waarvan tot een negatieve beoordeling is besloten.
In mijn vele jaren als directeur en uitgever van De Bezige Bij heb ik nauw met Behoud de Begeerte samengewerkt, zowel bij producties waarbij auteurs van onze uitgeverij waren betrokken, als bij speciale producties in samenwerking met De Bezige Bij, zoals een avondvullend programma bij ons 60-jarig bestaan en een speciale avond ter viering van de 80ste verjaardag van Harry Mulisch. En dat is nog maar een kleine greep.
In geen van de over Behoud de Begeerte gemaakte op- en aanmerkingen herken ik mijn eigen ervaringen. Behoud de Begeerte heeft steeds, binnen bescheiden budgetten, inhoudelijk voortreffelijke, vlekkeloos vormgegeven producties gerealiseerd, waarbij recht werd gedaan aan de verschillende kwaliteiten, kleuren en smaken in het literaire landschap in Vlaanderen en Nederland, altijd met een open oog voor nieuw talent. Behoud de Begeerte heeft, naar mijn overtuiging, onmisbaar bijgedragen aan de belangstelling voor literatuur en poëzie, en aan de ontwikkeling en verspreiding daarvan, gekenmerkt door goede smaak, professionaliteit, artistiek vernuft en begrip voor de financiële mogelijkheden en beperkingen.
Het komt mij voor dat een verdwijning van Behoud de Begeerte uit het literaire landschap een niet te verantwoorden verarming van het literaire leven zou betekenen – voor auteurs, uitgevers en andere betrokkenen, maar eerst en vooral voor de verspreiding van de kracht en de schoonheid van de literatuur onder het publiek.
Robert Ammerlaan (uitgever Hollands Diep)

Naar mijn mening speelt BdB anno 2016 meer dan ooit een zeer vitale en wezenlijke rol in het literaire veld. Vanuit Nederland kijken vele actoren uit dat veld met bewondering en een zekere afgunst naar de indrukwekkende realisaties van BdB. Voor onze uitgeverijen en vele van onze auteurs zou het verdwijnen van deze organisatie zonder meer schokkend zijn.
Koen Clement (Uitgever WPG)

Ik krijg hier warme reacties van collega’s na het Saint Amour-optreden in Brussel. Die wil ik je graag toesturen, samen met mijn expliciete waardering voor je decennialange doortastende en niet-aflatende werk voor de letteren. Een uniek podium voor schrijvers en een baken in het letterenland; ik mag er niet aan denken dat er ook maar overwogen wordt om daar op in te binden. Ik reken erop dat jullie goed gehoord worden zodat jullie je belangrijke werk in goede omstandigheden kunnen verderzetten.
Ikke Froyen (Directeur Passa Porta)

Het literaire landschap in Nederland en Vlaanderen drijft op profilering. Alle organisaties met literaire programma’s bezetten samen alle honken en zijn daarmee gezamenlijk verantwoordelijk voor de rijkdom, de variatie, de veelzijdigheid en het hoge niveau van het literaire leven in de twee landen. Behoud de Begeerte neemt zo’n unieke en daarmee niet weg te denken positie in. Met sterke, inhoudelijk gestuurde programma’s, waarin de top van de Nederlandstalige literatuur (proza en poëzie) op een ongekende zorgvuldige en aantrekkelijke manier wordt gepresenteerd. Het wegtrekken van deze organisatie uit dit landschap is als het wegtrekken van de onderste steen van een toren, die terstond wankelt.
Bas Kwakman (Directeur Poetry International Rotterdam)

Geschrokken vernam ik over het negatieve advies over Behoud de Begeerte. Er zal vast wel iets beter kunnen, iets anders moeten – maar wat niet in gevaar mag komen, is deze gerenommeerde organisatie met al zijn bewezen kwaliteiten als zodanig. In het verre maar ook recente verleden hebben vele van de Nederlandse auteurs die ik mocht en veelal nog mag uitgeven, grote steun ondervonden door via BdB allereerst in Vlaanderen met het publiek in aanraking te komen. Via hun optredens binnen het bonte literaire circus van BdB hebben ze niet alleen meer lezers gekregen, maar konden ze ook binnen de professionele omlijsting ervan tot verdere inhoudelijke ontwikkeling komen, als optredend auteur, maar ook in hun bevruchtende dialoog met zowel publiek als collega-auteurs. Ik heb er geen boekhouding over bijgehouden maar namen die me hierbij uit mijn stal te binnen schieten zijn auteurs en dichters als Herman Franke, Ronald Giphart, Ingmar Heytze, Tjitske Jansen, Antjie Krog, Hagar Peeters en Manon Uphoff. Ik twijfel er geen moment aan dat al deze auteurs zonder moeite kunnen verklaren hoe hun schrijverschap injecties kreeg door hun activiteiten i.s.m. Behoud de Begeerte. Ik mag dan ook vurig hopen, dat de eerwaarde leden van deze commissie zich daar zodanig rekenschap van geven, dat we niet elkaar straks in een uitgekleed literair landschap met spijt in de ogen kijken.
Joost Nijsen (Uitgeverij Podium)

Ik ben hogelijk verbaasd en onaangenaam verrast over het negatieve preadvies dat is uitgebracht ten aanzien van de subsidieverlening aan Behoud de Begeerte.
Als dit advies ten uitvoer wordt gebracht, betekent dit dat met voorsprong ’s lands beste organisator van literaire evenementen rechtstreeks in zijn voortbestaan bedreigd wordt. En dat omdat (kennelijk het belangrijkste argument dat op wel tien verschillende manieren verwoord wordt in het preadvies) Behoud de Begeerte niet vernieuwend genoeg is. Blijkbaar is vernieuwing een absoluut argument en iets dat belangrijker is dan kwaliteit en het garanderen van continuïteit. Ik vind het volkomen begrijpelijk dat Behoud de Begeerte blijft voortborduren op programma’s (zoals bij voorbeeld Saint Amour) die succesvol zijn, maar dat betekent nog niet dat er van vernieuwing geen sprake is. Mijns inziens moet die vernieuwing veeleer in de details en in de nauwkeurige uitwerking van vormgeving, programmering en thematiek (tekst- en muziekkeuze) gezocht worden. Daar moet je dan wel oog voor willen hebben.
Ook mijn persoonlijke ervaringen met het ‘kunstencentrum voor literatuur’ zijn louter positief. De mensen van Behoud de Begeerte zijn inderdaad goed voor auteurs (te goed zegt u) en komen hun afspraken na. Behoud de Begeerte stelt zelden of nooit teleur.
Onbegrijpelijk dat daar een streep door dreigt te worden gezet. Dit voornemen zou nog eens ernstig moeten worden heroverwogen.
Peter Nijssen (Uitgever De Arbeiderspers)

Ik kan me niet helemaal aan de indruk onttrekken dat media én beleidsmakers in de lage landen besmet zijn met het Das Mag-virus: wat geen Das Mag is, is per definitie ouderwets en achterhaald, zo lijkt het. Wat men daarbij vergeet, is dat er ook mensen bestaan van bóven de dertig die niet per se ‘met een boekje in een hoekje’ van literatuur genieten. Juist voor die mensen zijn de activiteiten van Behoud de Begeerte van het grootste belang. Wie een van die activiteiten bezoekt, is verzekerd van een professionele productie, een vertrouwde locatie, een kwalitatief hoogstaand programma. Ook dat Behoud de Begeerte daarbij goed voor de deelnemende schrijvers zorgt (anders dan veel andere culturele organisaties, die wél het theater, de mannen van de techniek en de drukker van het programmaboekje hun gebruikelijke honorarium betalen, maar de schrijvers met een fles wijn of een bos bloemen naar huis sturen), is voor uitgeverijen een reden om hun auteurs te adviseren een uitnodiging voor deelname aan een activiteit van Behoud de Begeerte aan te nemen.
Wie het culturele aanbod wil vernieuwen, moet daar beslist de ruimte voor krijgen. Maar wat is er mis met het behoud van de traditie?
Anette Portegies (Uitgeverij Querido)

Behoud de Begeerte is niet een relict uit een oude tijd, geen begunstiger van het gevestigde. Behoud de Begeerte verbindt literatuur en theater op een magische wijze, telkens opnieuw, en steeds anders, laat daardoor teksten letterlijk werken in de hoofden van de mensen. Behoud de Begeerte toont respect voor zowel kunstenaars als toeschouwers, geeft daarmee de literatuur lucht en ruimte, creëert in het artistieke milieu nieuwe verbindingen en aandacht voor het artisanale aspect van de kunsten. Toeschouwers voelen zich door de formules van BdB dicht bij schrijvers en kunstenaars, het gevoel van beleving van de literatuur wordt daardoor alleen maar versterkt. Mensen gaan naar huis met het idee iets te hebben meegemaakt, iets dat hen voor altijd bijblijft.
Henk Pröpper (Uitgever De Bezige Bij)

- Vernieuwing: De vernieuwingsdynamiek ontstaat binnenin de formats die al langer meegaan zoals Saint-Amour en Geletterde mensen. Elke nieuwe reeks is een volledig nieuwe enscenering en benadering van thema´s.
- Diversiteit: In de Vlaamse literatuur verloopt de emancipatie van allochtone stemmen eerder traag. BdB speelt kort op de bal wanneer er kwaliteitsvolle auteurs opstaan en betrekt hen bij de producties. Er zijn tot nog toe meer Nederlandse auteurs met diverse roots die bevraagd worden: Stitou, Ouariachi, Galidi, ..., maar de laatste jaren is er wel een stroomversnelling waar BdB op inspeelt.
- Kostenstructuur: BdB zet sterk in op sponsorships (hotel, catering, ...) om een maximale omkadering te hebben van de artiesten. De verloning is gewoon correct (in vergelijking met andere disciplines). De uitkoopsommen zijn vastgelegd op basis een realistische praktijk. Behoud de Begeerte investeert veel langs de communicatiekant, met een goede bezettingsgraad als gevolg.
- Uniciteit binnenin het literaire veld: Het literaire middenveld in Vlaanderen is klein en Behoud de Begeerte is al meer dan 30 jaar een sterkhouder wat literatuur op het podium betreft. Behoud de Begeerte is een sterke speler die literatuur naar een breed publiek brengt. Bij het maken van de voorstelling is de literaire kwaliteit de grootste focus. BdB brengt het beste van de literatuur op het podium, in de beste omstandigheden. Als BdB wegvalt, ontstaat er een grote leemte wat literaire podiumproducties betreft. Het zou een absolute verschraling zijn wat de letteren betreft, net nu de Minister sterker wil inzetten op literatuur (ook internationaal).
Michaël Vandebril

Ik ben altijd jaloers op België. Zij hebben Behoud de Begeerte. Stik jaloers ben ik. Nooit zag ik literatuur zo goed tot zijn recht komen als op het podium bij Behoud de Begeerte. Zowel inhoudelijk als theatraal is het programma ijzersterk. Het is een van de weinige organisaties met wie onze schrijvers graag werken.
Mizzie Van der Pluijm (Uitgever Atlas Contact)

Ik wil je even zeggen dat ik het nieuws over het negatieve preadvies voor BdB afschuwelijk vind. Ik kan me niet voorstellen dat BdB er op die manier verplicht mee zou moeten ophouden. Er moet toch iets kunnen gedraaid worden? Jij hebt je, met reële risico's voor je eigen gezondheid, altijd meer dan 100% ingezet voor de letteren, voor de schrijvers, voor je publiek! Het nieuws moet extra hard aankomen nu je weer volop met je onvolprezen Saint Amour toert. Behoud de Begeerte moet behouden blijven, omdat het uniek is in zijn genre, omdat het bestaat dankzij het vuur en de passie en de volhardende koppigheid van zijn stichter, maar dat voortbestaan kan enkel met de steun van de overheid! Dat zijn zowat de best besteedde subsidies die er zijn.
Leen van Dijck

Als jonge literaire organisatie steken we graag een hart onder de riem van onze oudere grote broer. Als het over aandacht voor literatuur (op een podium) in Vlaanderen gaat, is Behoud de Begeerte al 30 jaar een rots in de branding. En dat moet zo blijven. Wij duimen mee dat Luc Coorevits het tij kan keren voor zijn literaire organisatie. En schrijvers dienen behoorlijk betaald, dat spreekt.
Vonk & Zonen