Tom Lanoye 60

Meervoudig feestbeest, zo mocht Tom Lanoye zich in 2018 betitelen. Op 27 augustus 2018 werd hij zestig, was hij veertig jaar auteur en dertig jaar samen met de liefde van zijn leven.
De Kleinste onder onze Literaire Grootheden heeft niet de gewoonte om zulke mijlpalen in zijn bestaan onopgemerkt voorbij te laten gaan. Van bib tot boek tot schouwburg: geen enkele habitat van de moderne volksschrijver werd verwaarloosd, geen enkele fan ontgoocheld.

GROEPSPORTRET MET BRILLETJE
Anni van Landeghem en Gert Dooreman zijn al jarenlang respectievelijk Lanoyes redacteur en vormgever. Als eersten mochten ze in zijn uitgebreide archieven duiken en ontdekten daar niet eerder gepubliceerde teksten, vrolijk stemmende vondsten en onweerstaanbaar beeldmateriaal. Het resultaat werd Groepsportret met brilletje, een monumentaal vormgegeven feestboek vol verrassingen en klassiekers, op groot formaat uitgegeven in een genummerde en gelimiteerde oplage.

Het eerste exemplaar werd gepresenteerd aan de vooravond van Lanoyes verjaardag, tijdens de Cultuurmarkt van Vlaanderen (26 augustus, Antwerpen).
’s Ochtends speechte hij op de Grote Markt om zich daarna, op de Groenplaats, als eerste Stadsdichter te onderwerpen aan een interview door huidig stadsdichter Maud Vanhauwaert. Vervolgens repte hij zich — begeleid door een muziekkapel — naar de Bourlaschouwburg waar befaamde vrienden en collega’s in de inkomhal tijdens een voorleesmarathon passanten en verwanten drie uur lang verblijdden met hoogtepunten uit zijn oeuvre: Fikry El Azzouzi, Gilda De Bal, Gène Bervoets, Lieve Blancquaert, Anneleen Cooreman, Luc Coorevits, Béatrice Delvaux, Els Dottermans, Tom Van Dyck, Paul Goossens, Koen van Kaam, Han Kerckhoffs, Rachida Lamrabet, Hilde Van Mieghem, Guy Mortier, Junior Mthombeni, Connie Palmen, Josse De Pauw, Fania Sorel, Mai Spijkers, Ingrid Vander Veken, Katelijne Verbeke, Vic De Wachter en Tuur De Weert. Kurt Van Eeghem presenteerde. Tot besluit las de Sinds Kort Oude Meester ook zelf een tekst voor die hij centraal achtte in zijn carrière.

EN HET VLEES WERD WOORD
Twee weken na de presentatie van Groepsportret in Antwerpen, streek Lanoye neer in de stad waar het voor hem, toen nog een student, allemaal was begonnen: Gent. Meer bepaald in de hightech-bibliotheek die toen nog niet bestond: de Krook.

Op 7 september 2018 opende daar een multimediale tentoonstelling over vooral de grafische en vormelijke kant van zijn werk. Die ging van studies voor boekcovers en theateraffiches tot een selectie uit zijn bibliofiele edities en meest dierbare manuscripten. Bij wijze van opening interviewde Lanoye op 7 september zelf een aantal van de Gentenaren die voor hem, begin jaren tachtig, belangrijk waren bij zijn eerste stappen op het literaire en performance-pad.

Later die maand hield Lanoye in de Krook ook drie geïmproviseerde lezingen aan de hand van literaire objecten. Eentje handelde over excentrieke bibliofiele edities, een andere over het verband tussen literatuur, zetwerk, omslagontwerp en affichedesign. Tot slot bracht Lanoye een ode aan het meest stiefmoederlijk behandelde genre van vandaag: de theaterliteratuur. Voor elk van deze lezingen snorde hij ook voorbeelden op uit de legendarisch ruime collectie van de Krook.

JUBILEE LANOYE
Lanoye vierde zijn zestigste verjaardag ook het met een aangepast programma en een maandenlange literaire tour langs de belangrijkste schouwburgen en culturele centra van de Lage Landen. In het eerste deel van Jubilee Lanoye bracht hij op verzoek van het publiek fragmenten uit zijn stevig uit de kluiten gewassen oeuvre, en dit ‘op de hem zo eigen wijze’. Lezers konden ook via het net op voorhand hun favoriete passages aanvragen.