Koningsblauw

In 2002 ging, vijf jaar na het overlijden van Herman de Coninck in Lissabon, de poëziereeks Koningsblauw van start. Tien jaar en acht edities later, werd deze reeks feestelijk afgesloten met vier poëzieavonden waarin vierenveertig dichters aantraden – uit de voorbije edities, maar ook dichters die niet eerder aan Koningsblauw hadden deelgenomen of net waren gedebuteerd. Dat maakte het wel wat veel, vond de krant De Standaard, die het woord “somptueus” uit de pen deed vloeien.

In een programma dat per stad varieerde, was ook plaats voor hommages aan Herman de Coninck, Gerrit Komrij en Rutger Kopland, al moest Knack daardoor soms ook denken dat het ‘Allerheiligen’ was. Ook De Standaard vond het programma ‘wat aan de funeraire kant’. Het Nieuwsblad vond dat net voor evenwicht zorgen: ‘Behoud de Begeerte is er met glans in geslaagd poëzie te serveren in een evenwichtige mix van ernst, humor en vernieuwend experiment’.

In de Antwerpse Roma maakten de vijf jonge dichtereressen Sylvia Hubers, Marije Langelaar, Lieke Marsman, Maud Vanhauwaert en Ellen Deckwitz hun opwachting. Volgens De Morgen toonden ze ‘met branie wat ze in hun mars hadden. (Herman) De Coninck zou goedkeurend geknikt hebben over deze vrouwelijke aflossing van de wacht’. Nog in Antwerpen traden ook Esther Naomi Perquin (‘podiumvast’, zei De Standaard) en Ingmar Heytze (‘dichtte soepel en lichtvoetig’) aan. In Gent was het de beurt aan Charles Ducal, die qua intensiteit, merkte Cutting Edge op, in de buurt kwam van de bijdrage van Leonard Nolens, maar ook aan Menno Wigman (‘verfijnde taalgevoeligheid’ en ‘toegankelijk’), en aan Stefan Hertmans, die er als ‘hoogtepunt’ van de avond voor zorgde dat er ‘een intens magische sfeer neerdaalde in het NTGent.’ Leonard Nolens, die enkel in Genk ontbrak, omdat hij die dag de Prijs der Nederlandse Letteren in ontvangst mocht nemen uit handen van koningin Beatrix, las ‘soeverein en ingetogen’ (De Morgen) zijn gedichten waar de geest van Herman de Coninck in spookte. Ook De Standaard merkte dat er tijdens zijn optreden ‘een rilling door de zaal’ ging. Judith Herzberg was er wel iedere avond bij. Volgens De Standaard wist zij met haar halve zinnetjes ‘de fantasie te wekken en stal ze meteen de harten’. Er was ook muziek van cellist Romek Maniewski en de Zuid-Afrikaanse zanger-dichter Gert Vlok Nel. Tussendoor bracht Josse De Pauw een ode aan de poëzielezer, volgens Cutting Edge ‘qua intermezzi het onbetwistbare hoogtepunt’ van de avond. Piet Piryns presenteerde in Antwerpen, Gent en Leuven, Betty Mellaerts in Genk.

Ter promotie van de Koningsblauw-tournee, diende Behoud de Begeerte een voorstel in om het (Pieter) de Coninckplein, waar Behoud de Begeerte kantoor houdt, om te dopen tot het (Herman) de Coninckplein. Omdat het De Coninckplein, mede dankzij de aanwezigheid van de Permekebibliotheek, meer en meer een baken van cultuur was geworden, niet langer een vechtershol of een slagveld, en goed op weg was om een gezellig stadspleintje te zijn, leek het redelijk, gepast en logisch het plein op te waarderen met de naam van een vooraanstaand, invloedrijk Antwerps dichter en pleitbezorger voor de poëzie. Het initiatief deed heel wat stof opwaaien in culturele en politieke contreien. Bart De Wever noemde het ‘Eén van de domste dingen’ die hij de culturele sector al had horen zeggen. ‘En dat wil wat zeggen.’ Daarop kroop Tom Lanoye in zijn pen en uitte in een lezersbrief in De Morgen het voorstel om het plein dan maar ‘Het Brouwerij De Coninckplein’ te dopen. Ondertussen liepen de lezerscommentaren onder de online artikels van De Standaard en Gazet van Antwerpen veelvuldig binnen, met doorwrochte politieke commentaren als ‘Ja, wie is die pipo? Mij totaal onbekend’ of ‘Moa ventje toch! Alleen al het ‘kunstenaars’-gilde involgen is al een dwaasheid. Tom Lanoye, de halve franskiljon en nog wat andere bleiters en schreeuwers hun goesting geven? Als Dewever alleen al dat kan tegenhouden, heeft hij voor mij goed gewerkt. Die vlaamse ‘kunst’wereld bestaat uit omhooggevallen, arrogante, zelfingenomen, blatende en krijsende egoïstjes. Laat ze waar ze zijn: in hun krabbenmandje. En trek die subsidies in!’

Het volledige Koningsblauw-programma in de vier steden:

Antwerpen - 22 november 2012
Ellen Deckwitz, Anna Enquist, Judith Herzberg, Ingmar Heytze, Sylvia Hubers, Frank Koenegracht, Marije Langelaar, Romek Maniewski, Lieke Marsman, Leonard Nolens, Ester Naomi Perquin, Piet Piryns, Maud Vanhauwaert, Jan Vanriet, Gert Vlok Nel

Gent - 29 november 2012
Bernard Dewulf, Charles Ducal, Anna Enquist, Andy Fierens, Miriam Van hee, Stefan Hertmans, Judith Herzberg, Delphine Lecompte, Romek Maniewski, Leonard Nolens, Martijn den Ouden, Piet Piryns, Gert Vlok Nel, Stijn Vranken, Menno Wigman

Genk - 30 november 2012
Mischa Andriessen, Benno Barnard, Judith Herzberg, Maarten Inghels, Astrid Lampe, Joke van Leeuwen, Romek Maniewski, Sylvie Marie, Bart Moeyaert, Els Moors, Tonnus Oosterhoff, Jean Pierre Rawie, David Troch, Gert Vlok Nel

Leuven - 2 december 2012
Mark Boog, Y.M. Dangre, Paul Demets, Anna Enquist, Luuk Gruwez, Marjolijn van Heemstra, Judith Herzberg, Marc Van den Hoof, Anton Korteweg, Romek Maniewski, Leonard Nolens, Piet Piryns, Rob Schouten, Han van der Vegt, Anne Vegter, Gert Vlok Nel