In november 2017 was het twintig jaar geleden dat Ten Oorlog in première ging. Zo heette de spraakmakende marathonbewerking die Tom Lanoye destijds had gemaakt van acht koningsdrama’s van William Shakespeare, voor regisseur Luk Perceval en diens legendarische Blauwe Maandag Compagnie — met oa Jan Decleir, Els Dottermans, Wim Opbrouck, Vic de Wachter, Ariane Van Vliet, Lucas Van den Eynde, … ‘Instant toneelgeschiedenis,’ schreef de Volkskrant. NRC Handelsblad: ‘Een denderende knal.’ Remco Campert: ‘Ik zweefde van puur geluk twaalf uur lang boven mijn stoel.’ Ten Oorlog werd in 2015 door academici en theaterfans verkozen tot de nummer één in ‘de canon der Nederlandstalige stukken,’ voor andere klassiekers als die van Vondel, Hugo Claus, Judith Herzberg of PC Hooft.

In het jubileumjaar 2017 maakte Tom Lanoye, als berucht en begenadigd performer van eigen teksten, een volledig nieuwe versie, zowel qua tekstselectie als qua enscenering. Balancerend tussen het verhevene en het banale, het geestige en het wrede. Dankzij spitse tussenteksten gunde hij zijn publiek zodoende een blik op de creatieve motor van Ten Oorlog — de evolutie van de taal: van oubollig klassiek naar experimenteel en brutaal eigentijds.

7.218 mensen bezochten de 24 voorstellingen van Solo Ten Oorlog in Vlaanderen en Nederland, die door de pers haast uitsluitend met lof werden toegezwaaid. Zowel NRC Handelsblad, Dagblad van het Noorden als Theaterkrant deelden vier sterren uit, met respectievelijke vreugdekreten als ‘Rauw, bruut en swingend… scabreus en vuig, ‘Een levende ode aan de voordrachtskunst’ en ‘(Tom Lanoye wond) met zijn uitstekende voordracht en aimabele persoonlijkheid (de grote zaal) eenvoudig om de vinger.’

In Vlaanderen speldde ook De Standaard vier sterren op: ‘In Solo Ten Oorlog blijkt Lanoye eens te meer de meesterverteller die zijn taal in alle registers bezingt. Een magistrale krachttoer, nog steeds.’ En ook De Morgen dichtte Tom Lanoye ‘een proeve van meesterschap’ toe, ‘waarin hij bewijst dat het sublieme taalbouwsel dat Ten Oorlog is na twintig jaar nog niets aan kracht heeft ingeboet. (…) Exquis literair entertainment.’

Het najaar van 2017 was het najaar van Lanoye, die met Solo Ten Oorlog, de nieuwe roman Zuivering en De felomstreden kroon, het nieuwe theaterstuk voor theater Zuidpool, een drietrapsraket had afgevuurd. Ook die roman en dat theaterstuk sloegen doelgericht in: De Morgen beloonde Zuivering met vier en een halve ster, De Standaard met vier en noemde het een ‘heerlijk schelmenverhaal en angstwekkende dystopie.’ De felomstreden kroon werd zelfs vijf sterren toebedeeld door De Morgen: ‘Alles in deze voorstelling zit goed. (…) Lanoye toont zich eens te meer een meesterlijk tekstbewerker.’

met

Tom Lanoye