Saint Amour
Het programma van Saint Amour 2018 was al even meerstemmig, sensitief en hitsig als onze dolgedraaide tijden en zeden, zij het iets eloquenter verwoord. De omstandigheden stuurden aan op een Saint Amour zonder expliciet thema. Toch waren er impliciete links naar wat aan de orde van de dag was: o.a. de noodzakelijke zuivering in de omgangsvormen tussen mannen en vrouwen. De Morgen had het over deze Saint Amour als 'een valeur sûre die je niet wil missen', De Standaard over 'een amoureuze lofzang die drie uur lang prikkelt en varieert.' Saint Amour 2018 bestond uit acht vrouwen, vier mannen, drie dichters (vier, als je de presentatrice meerekende), twee debutanten, één jarige prijzenveelvraat, één actrice, twee Engelse schrijvers (hoewel), één Amerikaanse, twee Nederlandse, twee Vlaamse. Om ze bij naam te noemen: Michel Faber, Hilde Van Mieghem, Els Moors, Ilja Leonard Pfeijffer, Kristen Roupenian, David Szalay, Sien Volders en Mieke van Zonneveld. Echo Beatty en Pitou speelden hun wereldhits. Maud Vanhauwaert presenteerde.
Poëzie
Michel Faber, schrijver van de wereldwijde bestseller Lelieblank, scharlakenrood en Het boek van wonderlijke nieuwe dingen, verloor in 2015 zijn geliefde vrouw Eva. Hij las gedichten uit zijn monument aan haar: Tot leven, een liefdesgeschiedenis. ‘Het meest ontroerende boek van het jaar’, schreef The Daily Mail. ‘Zo moedig en gracieus.’ In de bundel laat Faber voelen wat het betekent om de liefde van je leven te ontmoeten – en voorgoed afscheid van haar te moeten nemen. 'Zonder stemverheffing en met een perfecte dictie debiteerde Faber gedichten vol onrechtvaardig verdriet en onversneden rouw', schreef De Morgen over zijn optreden.
Nog meer poëzie overkwam het publiek dankzij Mieke van Zonneveld, die in haar debuutbundel Leger schrijft: ‘Begeerte, zei mijn vader, is de wortel van het / kwaad. Ik leerde dat het waar was maar ik leerde het / te laat.’ ‘Keelsnoerend heldere gedichten’, schreef De Standaard over haar debuut. ‘Misschien wel het beste debuut in jaren.’ Van Zonneveld was meteen genomineerd voor de VSB Poëzieprijs 2018. Volgens De Morgen 'sloeg (ze) gensters met bezwerend gebrachte poëzie uit haar delicate debuut.'
Op 25 januari 2018 nam Els Moors de fakkel over als Belgische Dichter des Vaderlands. Haar meest recente dichtbundel Liederen van een kapseizend paard werd door de jury van de Herman de Coninckprijs geprezen vanwege de ‘zinderende, broeiende en schurende taal waarmee ze vat probeert te krijgen op de liefde, de lichamelijkheid en de complexiteit van het meest nabije’.
Proza
In zijn voor de Man Booker Prize 2016 geshortliste Wat een man is, schrijft David Szalay over het verlangen van de man en diens algehele falen. The Times ‘kon zich moeilijk voorstellen dat jaar nog een beter boek te lezen’. Tijdens Saint Amour bracht Szalay er - volgens De Morgen 'hoogst onderkoeld' - een vrij hilarisch fragment uit dat 'seks een morsig tintje gaf'.
Verder dook er naast Mieke van Zonneveld met Sien Volders nog jong, debuterend volk op. Zij had de jacht op het ongetemde leven geopend. In haar roman Noord kruisen twee vrouwen in een afgelegen goudzoekersstadje het pad van twee mannen die leven voor muziek en vrijheid. Focus Knack schreef: ‘Noord is de witte raaf aan de hemel van de Vlaamse literatuur: wild, donker romantisch en haast verslavend mooi geschreven’. Volgens Concertnews.be was 'enige vorm van nederigheid' op zijn plaats bij het aanhoren van Volders' Saint Amour-passage.
Ook Ilja Leonard Pfeijffer was van de partij, nog uitpuffend van de festiviteiten ter gelegenheid van zijn vijftigste verjaardag op 17 januari. Pfeijffer kon uit zijn inmiddels omvangrijke en veelbekroonde oeuvre in ruime mate Saint Amour-fähige passages kiezen; het werd een fragment uit Peachez, een romance, ‘Het meest romantische boek van het jaar’, volgens De Volkskrant. Pfeijffer was voor De Standaard het hoogtepunt van de avond, en ook De Morgen zag dat hij 'de zaal echt naar zijn pijpen liet dansen.'
De Amerikaanse Kristen Roupenian bracht een fragment uit ‘Cat Person’, het korte verhaal waarmee ze in een klap letterlijk wereldberoemd werd toen het in december 2017 in The New Yorker werd gepubliceerd en viraal was gegaan. Het verhaal gaat over de korte, klungelige romance tussen de 20-jarige Margot en de 34-jarige Robert en sloot naadloos aan op de tijdgeest, het online daten en de hashtag metoo. Sindsdien werd wereldwijd op haar geaasd en bezorgde ‘Cat Person’ Roupenian een million dollar deal voor een aankomende verhalenbundel. De tekst die ze op Saint Amour bracht werd voor de gelegenheid uitgegeven in een na de voorstelling goed verkopend boekje. Ze las hem voor 'als een pletwals' en bezorgde Saint Amour 'een extra komische twist' (De Morgen), wat door De Standaard ('hilarisch') werd beaamd.
In laatste instantie werd nog een extra naam aan de affiche toegevoegd: Hilde Van Mieghem. Zij las een fragment uit Pastoralia van George Saunders. Van Mieghem was in 2017 Vrouw van het Jaar. Zij staat waarvoor ze staat, geeft een stem aan wie er door omstandigheden geen kan of wil hebben. Mede daarom was ze voor Saint Amour uitgenodigd. Maar in de eerste plaats was ze uitgenodigd omdat de tekst die ze zou brengen perfect paste in het kader van de teksten die Ilja Leonard Pfeijffer en Kristen Roupenian zouden lezen. Van Mieghem zette er 'kundig haar tanden in' vond De Morgen. Voor Concertnews.be was ze 'de beste Nederlandstalige spreker van de avond ...' een voorzag ze haar tekst van 'melodie, zodat de woorden plots een extra laag virtuositeit meekregen zoals enkel een rasactrice dat kan doen.'
Muziek
Annelies Van Dinter, de stervelinge achter het onsterfelijke Echo Beatty, voorzag Saint Amour van donkerrafelige muziek. Van Dinters stem, gitaar en het slagwerk van haar medeplichtige Louis Evrard riepen atmosferische landschappen op waarin af en toe fel werd uitgehaald. Ook De Morgen zag dat: 'Echo Beatty (...) bracht nummers waarin de brokstukken van de liefde driftig werden samengeveegd.'
De jonge, Nederlandse Pitou benutte ten volle de weidse akoestiek van de theaters met haar karakteristieke stem. Het befaamde Engelse dagblad The Independent had haar muziek geroemd als ‘intelligente folkpop die het duistere en het lichte van de menselijke emotie in harmonie brengt’. Met haar 'tere, ijle folk' keerde tijdens Saint Amour volgens De Morgen 'de ingetogenheid terug'.
Presentatie
Destijds kersvers Antwerps stadsdichter (ook al sinds 25 januari) Maud Vanhauwaert trad aan als spreekstalmeesteres, ze vormde het oxymoron van deze Saint Amour, de occasionele onomatopee en het bepalend binnenrijm, maar vooral: het enjambement dat de schrijvers en muzikanten met elkaar verbond. Naar eigen zeggen: het bindmiddel, de maïzena, die hopelijk niet zou gaan klonteren. Dat gebeurde niet. De Standaard vond haar 'zwierig.'